4 món tuyệt đối không được ăn khi bị mốc: Nguy cơ tổn thương nội tạng, ung thư

Chúng ta đều từng gặp tình huống này: mở tủ lạnh ra và phát hiện thực phẩm bị mốc lốm đốm xanh, trắng hoặc xám. Liệu có thể cắt phần mốc đi để ăn phần còn lại, hay cần bỏ ngay? Các chuyên gia cảnh báo rằng ăn thực phẩm mốc không chỉ gây đau bụng mà còn có thể dẫn đến ngộ độc, tổn thương gan và thậm chí ung thư.

Giáo sư độc chất học Brad Reisfeld (tại Mỹ) cho biết việc “cắt phần mốc đi” không đảm bảo an toàn, vì sợi nấm mốc có thể lan sâu và vô hình trong thực phẩm. Dưới đây là những loại thực phẩm một khi bị mốc hỏng thì chắc chắn chứa đầy bào tử độc hại vô hình, tuyệt đối không nên tiêu thụ.

1. Thịt – tuyệt đối không ăn khi quá hạn hoặc có dấu hiệu hư hỏng

Mốc ít gặp trên thịt, nhưng vi khuẩn lại là thủ phạm chính khiến thịt hỏng. Khi thịt bị ôi, nó có thể chuyển màu nâu, xanh hoặc trở nên nhớt. Tuy nhiên, nhiều loại vi khuẩn gây bệnh không tạo mùi rõ ràng, khiến người tiêu dùng dễ chủ quan.

Thịt hỏng có thể chứa các vi khuẩn nguy hiểm như:

E. coli: thường có trong thịt bò, gây tiêu chảy nặng và có thể dẫn đến hội chứng suy thận. Campylobacter jejuni: trong thịt gia cầm, gây đau bụng, tiêu chảy và sốt, thậm chí liệt tạm thời. Salmonella: thường có trong thịt gà sống và trứng sống, gây viêm ruột. Clostridium botulinum: sinh độc tố botulinum cực kỳ nguy hiểm, có thể gây tử vong.

Nếu thịt – dù sống hay chín – có dấu hiệu hư hỏng hoặc quá hạn, hãy bỏ ngay.

2. Trái cây – cẩn trọng với nấm mốc sinh độc tố

Trái cây bị dập, chín quá mức hoặc để ở nơi ẩm dễ mọc nấm mốc, sinh ra độc tố mycotoxin gây ngộ độc (mycotoxicosis). Triệu chứng có thể từ mức nhẹ (giống cảm cúm) đến nặng (tổn thương gan, thận và ung thư).

Loại nấm mốc phổ biến nhất là Penicillium expansum, thường gặp ở táo, lê, anh đào và đào. Nó sản sinh độc tố patulin, gây hại cho DNA, protein và tế bào gan.

Giáo sư Reisfeld khuyến cáo:

Trái mềm (như đào, dâu, cà chua): nên vứt bỏ hoàn toàn khi thấy mốc. Trái cứng (như táo, lê): có thể cắt bỏ phần mốc, nhưng vẫn có rủi ro do sợi nấm lan sâu.

3. Ngũ cốc và bánh mì – cẩn trọng với nguy cơ gây ung thư gan

Bánh mì và ngũ cốc là loại thực phẩm dễ bị nấm mốc lan rộng vì cấu trúc xốp. Hai loại nấm phổ biến Aspergillus flavus và A. parasiticus sinh ra aflatoxin – độc tố có thể gây đột biến DNA và ung thư gan, đặc biệt ở người nhiễm viêm gan B.

Ngoài ra, nấm Fusarium thường xuất hiện ở lúa mì, ngô, lúa mạch trong môi trường ẩm, gây đổi màu hạt và sinh độc tố gây kích ứng tiêu hóa.

Giáo sư Reisfeld khẳng định: “Nếu ngũ cốc hoặc hạt có dấu hiệu mốc, đổi màu hoặc mùi lạ, hãy vứt bỏ ngay. Aflatoxin không có ngưỡng an toàn cho cơ thể.”

4. Phô mai – phân biệt mốc “tốt” và mốc hại

Một số loại phô mai như Roquefort, Stilton, Brie hay Camembert có nấm mốc “tốt”, được sử dụng trong quá trình sản xuất, tạo nên hương vị đặc trưng. Tuy nhiên, nếu thấy mốc lạ, màu xanh đen hoặc đỏ, đó là dấu hiệu hư hỏng.

Ngoài ra, các dạng nấm mốc không mong muốn thường trông xù xì hoặc có dạng bột. Những loại nấm mốc này có thể do loài Aspergillis gây ra và cần được loại bỏ ngay lập tức.

Một loại nấm thường gặp khác trên phô mai là Penicillium commune, có thể sinh độc tố cyclopiazonic acid, gây run tay, rối loạn thần kinh.

Phô mai mềm (ricotta, cream cheese, cottage cheese): nên vứt bỏ ngay khi có mốc vì ẩm, dễ lan. Phô mai cứng (cheddar, parmesan): có thể cắt bỏ ít nhất 2,5 cm quanh vết mốc, tránh để dao chạm vào phần mốc.

Kết luận

Không phải loại thực phẩm mốc nào cũng có thể “cắt bỏ để ăn tiếp”. Dù một số trường hợp có thể an toàn, đa số các loại mốc và vi khuẩn sinh độc tố tiềm ẩn nguy cơ ngộ độc, tổn thương gan, thận, thậm chí ung thư.

Nguyên tắc an toàn nhất mà các chuyên gia khuyên: Nếu nghi ngờ – hãy vứt đi. Đừng đánh đổi sức khỏe chỉ vì tiếc thực phẩm.