Làm rõ thông tin “đàn ông hai con, chưa vợ được mua nhà ở xã hội”

Dự thảo Luật Dân số mới chỉ ưu tiên mua nhà ở xã hội cho nam giới có hai con đẻ khi vợ đã qua đời, không áp dụng với người chưa vợ.

Ngày 7-11, thông tin với báo chí về dự thảo Luật Dân số, ông Lê Thanh Dũng, Cục trưởng Cục Dân số (Bộ Y tế), cho biết thời gian qua, dư luận xôn xao về thông tin cho rằng nam giới có hai con nhưng không có vợ thuộc nhóm đối tượng ưu tiên được mua nhà ở xã hội. Nhiều người lo ngại về khoảng trống pháp lý, thậm chí giả ly hôn để đủ điều kiện mua nhà ở xã hội.

Làm Rõ Thông Tin — Ông Lê Thanh Dũng, Cục trưởng Cục Dân số nói quy định ưu tiên mua nhà ở xã hội trong dự thảo Luật Dân số. Ảnh: Trần Minh

Theo ông Dũng, dự thảo mới nhất của Luật Dân số quy định “nam giới có hai con đẻ, vợ đã qua đời” mới được ưu tiên mua nhà ở xã hội.

Nam giới có hai con đẻ nhưng không có vợ sẽ không thuộc nhóm ưu tiên như thông tin trước đó. Quy định này nhằm tránh khoảng trống pháp lý, không để phát sinh tình trạng hiểu sai hoặc lợi dụng chính sách.

“Dự thảo cũng bổ sung nhiều nhóm được ưu tiên khác, trong đó có phụ nữ sinh đủ hai con” – ông Dũng nói. Ông đồng thời cho biết văn bản đã được tham vấn ý kiến các chuyên gia, nhà khoa học trước khi trình Quốc hội để bảo đảm chặt chẽ và thống nhất.

Đại diện Cục Dân số cho biết dự thảo Luật Dân số bổ sung nhiều nội dung mới của Pháp lệnh Dân số, phù hợp với công tác dân số trong giai đoạn mới.

Hiện mức sinh trên toàn quốc đang giảm dưới mức thay thế, từ 2,11 con/phụ nữ năm 2021 xuống 1,91 con/phụ nữ năm 2024, mức thấp nhất trong lịch sử và dự kiến tiếp tục giảm. Vì vậy, việc duy trì mức sinh thay thế được coi là mục tiêu trọng tâm.

Bà Đặng Quỳnh Thư, Trưởng phòng Quy mô dân số và kế hoạch hóa gia đình, Cục Dân số, cho biết dự thảo Luật Dân số đưa ra nhiều chính sách khuyến sinh như: tăng thời gian nghỉ thai sản thêm một tháng đối với phụ nữ; cho phép nam giới nghỉ 5 ngày làm việc khi vợ sinh con; hỗ trợ tài chính khi sinh con; bổ sung tiêu chí ưu tiên mua hoặc thuê nhà ở xã hội theo quy định của pháp luật về nhà ở… nhằm thúc đẩy các cặp vợ chồng sinh đủ hai con.

Bên cạnh đó, dự thảo cũng quy định nhiều hành vi bị nghiêm cấm như: lựa chọn giới tính thai nhi dưới mọi hình thức (trừ một số trường hợp đặc biệt), ép buộc hoặc khuyến khích phá thai vì giới tính, hay kỳ thị, phân biệt đối xử trong chăm sóc sức khỏe sinh sản.

Dự thảo luật cũng quy định hỗ trợ tài chính khi sinh con đối với phụ nữ dân tộc thiểu số, phụ nữ sinh đủ hai con trước 35 tuổi, phụ nữ ở địa phương có mức sinh thấp.

Ngoài ra, các địa phương được giao căn cứ điều kiện kinh tế – xã hội từng thời kỳ để quy định cụ thể, bảo đảm tính linh hoạt và phù hợp với ngân sách.

Để giảm thiểu mất cân bằng giới tính khi sinh và đưa tỉ số giới tính khi sinh về mức cân bằng tự nhiên, dự thảo Luật Dân số đề xuất một số quy định: cấm lựa chọn giới tính thai nhi dưới mọi hình thức, trừ trường hợp xác định giới tính phục vụ chẩn đoán và điều trị bệnh di truyền liên quan đến giới tính.

Bộ Y tế dự báo nếu mất cân bằng giới tính khi sinh tiếp tục ở mức cao, đến năm 2034, Việt Nam sẽ thừa khoảng 1,5 triệu nam giới trong độ tuổi 15-49, con số này có thể tăng lên 1,8 triệu vào năm 2059.

Theo ông Lê Thanh Dũng, dự thảo Luật Dân số đã thể chế hóa việc chuyển trọng tâm chính sách dân số từ kế hoạch hóa gia đình sang dân số và phát triển, thông qua việc tập trung quy phạm hóa bốn chính sách lớn: duy trì mức sinh thay thế; giảm thiểu mất cân bằng giới tính khi sinh; thích ứng với già hóa dân số, dân số già; và nâng cao chất lượng dân số trong giai đoạn mới.

Dự thảo Luật Dân số đang được trình Quốc hội khóa XV xem xét, thông qua tại kỳ họp thứ 10.