News :
Tàu trinh sát dùng tia laser làm mù máy bay Anh gần vùng biển Scotland Hướng dẫn cách chỉnh sửa file PDF trong Canva siêu tiện lợi mà bạn nên biết Bóng đá Đông Nam Á ở vòng loại Asian Cup 2027: Singapore lập kỳ tích, Thái Lan nín thở Đồng chí Võ Trọng Hải giữ chức Chủ tịch UBND tỉnh Nghệ An 2 vợ chồng bị lật thuyền khi đánh cá, một người mất tích Vòng loại World Cup 2026: “Cổ tích Curacao” và sự kỳ diệu của đổi mới Mở tủ lạnh, bé gái 14 tuổi suýt mất ngón tay cái Ngộ độc botulinum liên quan sữa cho trẻ sơ sinh có bán tại Việt Nam Elon Musk: Nhờ AI và robot, tiền sẽ trở thành vô nghĩa trong tương lai vivo S50 Pro mini gây bất ngờ khi đạt hiệu năng ngang vivo X200 Ultra Bỏ cơm, ăn nhiều thịt, chuyên gia dinh dưỡng nói gì? Dừng ngay 5 hành động này nếu không muốn điện thoại iPhone của bạn bị theo dõi Redmi K90 Ultra lộ thông số: Màn hình 165Hz, pin 8.000mAh, chip Dimensity 9 series Vòng loại World Cup 2026 – Khu vực châu Âu: Những giai điệu mới ở lục địa già Loại cá “quý tộc” ngon nhất biển cả, giàu đạm gấp đôi trứng gà, ít chất béo xấu: Nấu cực đơn giản vẫn ngon tròn vị Thông báo Lịch nghỉ Tết Âm lịch 2026 và Lịch nghỉ lễ Quốc khánh 2026 cho toàn bộ người lao động trước khi thực hiện ít nhất bao nhiêu ngày? Thông báo Lịch nghỉ Tết Âm lịch 2026 và Lịch nghỉ lễ Quốc khánh 2026 cho toàn bộ người lao động trước khi thực hiện ít nhất bao nhiêu ngày? Sốt sắng thoát phụ thuộc Trung Quốc, Mỹ ‘bắt tay’ với quốc gia mới được Washington nâng cấp thành đồng minh, tận dụng mỏ đất hiếm có giá trị thứ 4 thế giới vivo X300 Pro có nâng cấp gì so với vivo X300, mỗi sản phẩm sẽ phù hợp với ai? Cảnh báo cho những ai có đặc điểm này khi ngủ: Nguy cơ huyết áp cao, tiểu đường tăng gấp đôi Cơ quan giải quyết Giấy phép hoạt động cho thuê lại lao động trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa từ ngày 25/11/2025 cụ thể ra sao? Cuốn sách về âm nhạc hiếm hoi được các nghệ sĩ mong chờ Người thầy nào của Việt Nam được mệnh danh là ‘túi khôn của thời đại’? Cứ tưởng nghỉ hưu sớm là sung sướng, 2 năm sau tôi mới nhận ra mình đã quá ngây thơ Khởi nghiệp từ 2 chỉ vàng, lão nông Vĩnh Long thành người nhiều đất nhất xã 4 loại thịt dễ “ôm ổ ký sinh trùng”, dân buôn cũng ngại ăn Video bàn thắng Lào vs Việt Nam: Xuân Son định đoạt trận đấu Sau khi hack điện thoại, đây là hai ứng dụng đầu tiên tội phạm mạng sục sạo Lời chúc ngày 20/11 cho thầy cô đã nghỉ hưu hay, ngắn gọn năm 2025 Lần trở lại đầy uy tín của motorola: Mang hẳn công nghệ 5G cho sản phẩm dưới 4 triệu, camera 50 MP, mua ngay giá ưu đãi Xác định các cặp đấu bán kết play-off World Cup 2026, tuyển Italy sẽ không lặp lại bi kịch lần thứ 3 liên tiếp? Xin Lộc Thần Tài cúng xong nhớ hạ gấp thứ này xuống, để lâu cạn Phúc CLB nữ TPHCM vào tứ kết AFC Champions League 2025/26 Việt Nam là hình mẫu phát triển 5G hiệu quả nhất ASEAN Thanh Sơn, Lương Thu Trang gây ấn tượng trong vở kịch ‘Quân khu Nam Đồng’ Lời chúc 20/11 cho cô giáo chủ nhiệm hay, xúc động năm 2025 Một xã ở Phú Thọ ghi nhận 45 ca mắc sởi, ổ dịch tập trung ở trường học Cảng hàng không quốc tế Gia Bình sẽ tạo ra bước đột phá cho Vùng Thủ đô Can trường Béo phì là bệnh, không phải lỗi của cá nhân


2 tỷ năm trước, thiên nhiên từng tự kích hoạt một ‘lò phản ứng hạt nhân’, hé lộ việc Trái đất từng tự tạo ra quá trình phân hạch mà không cần bàn tay con người.

Được phát hiện ở Cộng hòa Gabon , châu Phi, lò phản ứng hạt nhân tự nhiên Oklo đã hoạt động khoảng 2 tỷ năm trước, chứng minh khả năng của thiên nhiên trong việc duy trì phản ứng phân hạch hạt nhân. Hiện tượng này xảy ra nhờ sự kết hợp độc đáo giữa lượng urani-235 dồi dào và nước ngầm, loại nước đóng vai trò làm chất điều hòa neutron, tạo ra một quá trình hạt nhân tự nhiên.

Phát hiện kỳ lạ

Vào tháng 5/1972, một nhà vật lý ở nhà máy xử lý hạt nhân tại Pierrelatte, Pháp, nhận thấy sự bất thường khi phân tích mẫu vật uranium: tỷ lệ đồng vị U-235 thấp hơn bình thường (0,717% thay vì 0,720%).

Sự chênh lệch tưởng như không đáng kể này đã khiến Ủy ban Năng lượng Nguyên tử Pháp (CEA) ngay lập tức tiến hành một cuộc điều tra toàn diện, bởi nó cho thấy dường như ai đó ở Gabon đã sử dụng U-235 cho các mục đích trái phép như sản xuất vũ khí hạt nhân.

Bí Ẩn Lò Phản Ứng Hạt Nhân Tự Nhiên 2 Tỷ Năm Tuổi Ở Châu Phi- Ảnh 1.

Mỏ quặng ở Oklo, Gabon. (Nguồn: Times of India)

Tuy nhiên, sau nhiều tuần phân tích kỹ lưỡng, các nhà điều tra vẫn không tìm ra dấu hiệu của một cuộc trộm cắp uranium. Thay vào đó, họ khám phá ra rằng các mỏ uranium này đã trải qua một chuỗi phản ứng tương tự lò hạt nhân hiện đại, nhưng hoàn toàn là do thiên nhiên tạo ra.

Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (IAEA) cho biết: “Để hiện tượng này xảy ra tự nhiên, các mỏ uranium ở Tây Phi phải chứa đủ khối lượng tới hạn uranium-235 nhằm khởi động phản ứng phân hạch” . Điều kiện địa chất đặc biệt của Oklo đã khiến việc này trở nên khả thi.

Thiên nhiên đã tạo phản ứng phân hạch thế nào?

Theo Science History Institute , khoảng 1,7 tỷ năm trước, khu vực Oklo là một bãi bùn lớn, với đất sét mềm lẫn khoáng uranium. Lũ lụt thường xuyên xảy ra giúp uranium tan trong nước và lắng xuống nơi có tảo và sinh vật có khả năng hấp thụ chất này, làm tập trung uranium trong cơ thể chúng.

Khi tảo chết, xác của chúng lắng xuống đáy, làm tích tụ và tập trung thêm nhiều uranium hơn nữa. Dần dần, quá trình này làm giàu uranium và đạt được khối lượng tới hạn, tạo ra điều kiện đầu tiên để bắt đầu chuỗi phản ứng phân hạch. Có thể thấy, tảo đóng vai trò như “kỹ sư hạt nhân đầu tiên của thiên nhiên”.

Bí Ẩn Lò Phản Ứng Hạt Nhân Tự Nhiên 2 Tỷ Năm Tuổi Ở Châu Phi- Ảnh 2.

Lò phản ứng hạt nhân tự nhiên Oklo. (Nguồn: Wikimedia Commons)

Tuy nhiên, chỉ có uranium thôi là chưa đủ, mà còn cần có nước ngầm. Nghiên cứu đăng trên Thư viện Y học Quốc gia cho biết, nước ngầm đóng vai trò như chất “phanh hãm” tự nhiên, làm chậm các neutron và duy trì phản ứng phân hạch.

Điều đó có nghĩa là, khi nước thấm vào đá giàu uranium như ở Oklo, nó nóng lên và bốc hơi, rồi tạm dừng phản ứng; khi nước quay trở lại, phản ứng lại tiếp tục. Quá trình này lặp đi lặp lại hàng triệu năm, tạo nên một “lò phản ứng tự nhiên” hoàn toàn do thiên nhiên vận hành.

Nguồn năng lượng khổng lồ

Lò phản ứng tự nhiên này đã tạo ra một nguồn năng lượng khổng lồ, ước tính khoảng 15,000 megawatt mỗi năm, tương đương mức năng lượng mà một nhà máy cần để hoạt động liên tục trong vòng 10 năm.

Tiến sĩ Ludovic Ferrière, nhà địa chất nghiên cứu Oklo, cho biết: “Hiện tượng ở Oklo không chỉ là một kỳ quan địa chất mà còn là phòng thí nghiệm tự nhiên cho khoa học hạt nhân, giúp chúng ra hiểu hơn về quá khứ và tiềm năng năng lượng tương lai trên Trái đất”.

Bí Ẩn Lò Phản Ứng Hạt Nhân Tự Nhiên 2 Tỷ Năm Tuổi Ở Châu Phi- Ảnh 3.

Vị trí của Oklo trên bản đồ. (Nguồn: Medium)

Oklo là trường hợp đầu tiên và duy nhất trên thế giới được ghi nhận là “lò phản ứng hạt nhân” tự nhiên bền vững, chứng minh rằng không phải chỉ con người mới có thể tạo ra được phản ứng hạt nhân. Khám phá này trở thành một trong những cột mốc quan trọng trong lịch sử khoa học, khiến con người ít nhất một lần phải suy ngẫm lại hiểu biết của chính mình về thiên nhiên và vật lý.

Ngày nay, di tích lò phản ứng Oklo vẫn là nguồn nghiên cứu quý giá cho các nhà khoa học. Các mẫu vật tại Oklo được lưu giữ trong các bảo tàng, như Bảo tàng Lịch sử Tự nhiên Vienna, phục vụ cho việc nghiên cứu về hoạt động phân hạch cổ xưa và phóng xạ tự nhiên trên Trái đất.

Tags

BYD

mỏ quặng

bảo tàng Lịch sử

Ludovic Ferrière

Nguồn Trang : https://soha.vn/bi-an-lo-phan-ung-hat-nhan-tu-nhien-2-ty-nam-tuoi-o-chau-phi-198251119150025974.htm

Để lại một bình luận