Chiều 27/11, tiếp tục Kỳ họp thứ 10, Quốc hội đã thảo luận ở hội trường về dự án Luật Trí tuệ nhân tạo. Qua thảo luận, nhiều đại biểu đánh giá cao sự cần thiết ban hành Luật và đóng góp nhiều ý kiến cụ thể hoàn thiện dự án Luật quan trọng này.

Đại biểu Nguyễn Hoàng Bảo Trân (Đoàn ĐBQH Thành phố Hồ Chí Minh) cho rằng, dự thảo luật vẫn còn một số nội dung chưa thật sự rõ, chưa đủ khả thi hoặc còn khoảng trống dẫn tới khó triển khai.

Góp ý cụ thể về Điều 20 – Chiến lược quốc gia về trí tuệ nhân tạo, nữ đại biểu cho rằng, Điều 20 đã nêu các nội dung quan trọng về việc xây dựng chiến lược quốc gia và đánh giá cao việc dự thảo luật đặt trọng tâm vào chủ quyền số, nghiên cứu – phát triển và ứng dụng trí tuệ nhân tạo trong các lĩnh vực ưu tiên.

Tuy nhiên, để chiến lược quốc gia thực sự là “kim chỉ nam” mang tính dài hạn, đại biểu Nguyễn Hoàng Bảo Trân đề xuất ba nhóm nội dung cần được bổ sung hoặc quy định cụ thể hơn.

Thứ nhất, chiến lược cần có hệ thống mục tiêu định lượng rõ ràng, chứ không chỉ nêu định hướng. Một chiến lược quốc gia về trí tuệ nhân tạo muốn đo lường được hiệu quả cần có các chỉ số như: Mức độ tự chủ công nghệ, tỷ lệ doanh nghiệp ứng dụng, năng lực đào tạo nhân lực chất lượng cao, năng lực điện toán quốc gia, mức độ làm chủ kho dữ liệu trong nước… Các chỉ số này phải được quy định ngay trong luật để bảo đảm tính ràng buộc.

Đại biểu Nguyễn Hoàng Bảo Trân (Đoàn ĐBQH Thành phố Hồ Chí Minh). (Ảnh: Quốc hội)

Thứ hai, Điều 20 quy định chiến lược được rà soát ít nhất ba năm một lần. Đồng thời bổ sung cơ chế đánh giá độc lập hoặc đánh giá liên ngành, có sự tham gia của tổ chức xã hội – nghề nghiệp và chuyên gia độc lập. Lĩnh vực trí tuệ nhân tạo biến đổi nhanh, nên việc đánh giá chỉ do cơ quan xây dựng chiến lược thực hiện có thể dẫn tới góc nhìn chưa toàn diện.

Thứ ba, nhấn mạnh yêu cầu phát triển các nhóm công nghệ trí tuệ nhân tạo đặc thù của Việt Nam. Dự thảo đã gợi mở các nhóm công nghệ mang bản sắc Việt Nam như trí tuệ nhân tạo tiết kiệm tài nguyên, trí tuệ nhân tạo ngôn ngữ và tri thức Việt Nam.

“Tôi đề nghị giữ nguyên hướng này, nhưng bổ sung tiêu chí lựa chọn các nhóm công nghệ ưu tiên mức độ phù hợp với điều kiện quốc gia, khả năng ứng dụng rộng rãi, và mức độ đóng góp vào chủ quyền số. Những bổ sung này sẽ giúp chiến lược quốc gia mang tính khả thi, có tầm nhìn nhưng không xa rời thực tiễn”, nữ đại biểu nêu rõ.

Công Tơ Điện Hunonic Entec - Giải Pháp Tiết Kiệm Năng Lượng Thông Minh Điều Khiển

Chi tiết Địa chỉ tổ chức chịu trách nhiệm hàng hóa Tên tổ chức chịu trách nhiệm hàng hóa Khu vực xuất xứ Thời hạn bảo hành Điện áp đầu vào (V) Công suất (W) Loại bảo hành Thương hiệu 750 KIM GIANG HUNONIC HÀ NộI Việt Nam 12 tháng 220v 14000 Bảo hành

Đề cập đến chính sách phát triển hệ sinh thái và thị trường trí tuệ nhân tạo, đại biểu Nguyễn Hoàng Bảo Trân cho rằng, nội dung điều này hiện còn thiên về dẫn chiếu sang các luật khác, khiến chính sách dễ bị dàn trải và khó triển khai.

Vì vậy, bà kiến nghị Luật nên có cơ chế ưu đãi đặc thù cho lĩnh vực trí tuệ nhân tạo. Hiện dự thảo chỉ quy định chung rằng “được hưởng ưu đãi theo các luật liên quan”. Trí tuệ nhân tạo là lĩnh vực không giống khoa học công nghệ thông thường; chi phí điện toán, chi phí dữ liệu, chi phí huấn luyện mô hình đều rất lớn. Vì vậy, cần quy định ngay trong luật ba nhóm ưu đãi đặc thù: Hỗ trợ chi phí điện toán trong nước, hỗ trợ chi phí huấn luyện mô hình, ưu đãi thuế dựa trên mức độ làm chủ công nghệ.

Cũng theo bà Trân, dự thảo có nêu việc phát triển sàn giao dịch công nghệ, nhưng chưa nêu chuẩn tối thiểu. Nếu sàn giao dịch không có bộ chuẩn mô tả công nghệ, không có cơ chế kiểm định thuật toán trước khi chào bán, sàn sẽ chỉ tồn tại về hình thức. Vì vậy, cần phải đặt ra các yêu cầu tối thiểu và giao Chính phủ hướng dẫn phần kỹ thuật triển khai.

Về hạ tầng dữ liệu và môi trường thử nghiệm có kiểm soát, đại biểu đề nghị luật cần định hình rõ mô hình thử nghiệm quốc gia, bao gồm cơ quan cấp phép thử nghiệm, phạm vi thử nghiệm, cơ chế giám sát, thời hạn và giới hạn trách nhiệm pháp lý khi doanh nghiệp thực hiện thử nghiệm trong khuôn khổ được cho phép. Đây là nội dung rất quan trọng vì rủi ro trong thử nghiệm trí tuệ nhân tạo là rủi ro thật.

Quốc hội thảo luận về Luật Trí tuệ nhân tạo. (Ảnh: Quốc hội)

Quan tâm đến cơ chế thử nghiệm có kiểm soát, đại biểu đoàn Thành phố Hồ Chí Minh cho rằng, phải xác định rõ phạm vi hoạt động được đưa vào thử nghiệm, vì không phải mọi giải pháp trí tuệ nhân tạo đều cần đưa vào thử nghiệm, mà chỉ nên áp dụng đối với các mô hình có nguy cơ cao, tác động lớn đến người dân và doanh nghiệp.

Đồng thời cần quy định rõ trách nhiệm của doanh nghiệp khi xảy ra rủi ro trong quá trình thử nghiệm. Cơ chế thử nghiệm không phải là “miễn trừ trách nhiệm”, Luật phải khẳng định doanh nghiệp có trách nhiệm cung cấp đầy đủ thông tin, cảnh báo rủi ro, báo cáo định kỳ và xử lý hậu quả khi có sự cố.

Mall) Loa Kiểm Âm Bluetooth EDIFIER MR3/MR5 I Công Suất 36W | Bluetooth 5.4 |

Bên cạnh đó, phải có thời hạn thử nghiệm cụ thể, tránh tình trạng thử nghiệm kéo dài rồi mặc nhiên trở thành hoạt động chính thức mà không được thẩm định. Luật cũng nên quy định rõ cơ chế đánh giá kết thúc thử nghiệm, tiêu chí chuyển từ thử nghiệm sang chính thức và cơ quan có thẩm quyền quyết định.

Bà Trân cũng cho rằng, thành lập Quỹ phát triển trí tuệ nhân tạo quốc gia là rất cần thiết. Tuy nhiên, Luật cần làm rõ phạm vi hỗ trợ của Quỹ. Quỹ không chỉ tài trợ cho nghiên cứu mà cần hỗ trợ cả khâu ứng dụng, thương mại hóa, và quan trọng là hỗ trợ hạ tầng điện toán. Nếu chỉ dừng ở mức hỗ trợ nghiên cứu thì không đáp ứng nhu cầu cấp thiết của doanh nghiệp và các viện trường.

Đồng thời phải có cơ chế giám sát minh bạch. “Trí tuệ nhân tạo là lĩnh vực mới, hồ sơ dự án thường khó thẩm định theo cách truyền thống. Vì vậy, Luật cần yêu cầu Quỹ có hội đồng khoa học độc lập, cơ chế phản biện hai chiều và công khai thông tin hỗ trợ”, theo nữ đại biểu.

Cùng với đó, nên quy định rõ việc Quỹ có quyền hợp tác với doanh nghiệp để đồng đầu tư hoặc hỗ trợ theo kết quả đầu ra. Cách làm này sẽ thúc đẩy hiệu quả sử dụng ngân sách và tránh tình trạng đầu tư dàn trải.