Phát biểu tại phiên thảo luận, Phó Chủ tịch Quốc hội Lê Minh Hoan nhấn mạnh, trí tuệ nhân tạo minh chứng tiêu biểu cho sức mạnh của khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo, cho phép chúng ta giải quyết những vấn đề cũ theo cách mới, nhưng trí tuệ con người mới là yếu tố giúp chúng ta tiếp cận vấn đề chưa từng có và sáng tạo ra những giải pháp chưa từng nghĩ đến.

Phó Chủ tịch Quốc hội Lê Minh Hoan phát biểu tại phiên thảo luận. (Ảnh: QH)

Dự án Luật Trí tuệ nhân tạo được xây dựng theo quan điểm tiếp cận vừa bảo đảm hành lang pháp lý, vừa khơi thông nguồn lực, vừa kiến tạo không gian phát triển mới. Để trở thành động lực mạnh mẽ cho xã hội, trí tuệ nhân tạo cần một hệ thống nguyên tắc rõ ràng về đạo đức, tính minh bạch, trách nhiệm giải trình, bảo vệ dữ liệu cá nhân và đặc biệt là bảo vệ lợi ích của quốc gia, dân tộc, đặt con người vào vị trí trung tâm của kỷ nguyên trí tuệ nhân tạo.

Dự thảo luật đã thể hiện nỗ lực của Quốc hội, Chính phủ, các cơ quan chủ trì soạn thảo, các cơ quan chủ trì thẩm tra trong việc tiếp thu kinh nghiệm quốc tế, điều chỉnh và xây dựng tương thích với điều kiện nguồn lực thực tế của Việt Nam – quốc gia năng động về và chủ động về khoa học công nghệ và độ mới sáng tạo.

Qua thảo luận, các đại biểu đã cho ý kiến về nhiều nội dung như: Cụ thể hóa đầy đủ toàn diện các quan điểm chủ trương đường lối của Đảng, nhất là Nghị quyết 57 và các nghị quyết có liên quan khác; tính khả thi, tính đồng bộ, thống nhất trong hệ thống pháp luật và tính tương thích với các điều ước quốc tế; các quy định về phân loại rủi ro, quản lý rủi ro; về Ủy ban quốc gia về trí tuệ nhân tạo, cơ sở dữ liệu, quỹ phát triển trí tuệ nhân tạo quốc gia, các hành vi bị cấm….

Đáng chú ý, nhiều đại biểu quan tâm đến các quy định về cơ chế thử nghiệm có kiểm soát đối với sự phát triển của AI.

Đại biểu Hoàng Minh Hiếu phát biểu thảo luận. (Ảnh: QH)

Đại biểu Hoàng Minh Hiếu (Đoàn đại biểu tỉnh Nghệ An) nêu quan điểm, AI là một vấn đề rất mới, liên quan đến nhiều lĩnh vực khác nhau. Nếu chỉ dựa trên những khuôn khổ pháp lý hiện hành thì sẽ không thể tạo điều kiện cho AI phát triển.

Mục đích chính của cơ chế thử nghiệm có kiểm soát đối với AI là gỡ bỏ rào cản pháp lý đang cản trở các mô hình AI, cho phép thử nghiệm trong phạm vi giới hạn để lấy dữ liệu chứng minh hiệu quả, từ đó thúc đẩy cải cách. Cách thức này cũng rất phù hợp với tư duy lập pháp hiện nay là thể chế phải đi trước mở đường cho sự phát triển.

Vì vậy, đại biểu Hoàng Minh Hiếu cho rằng, các quy định về cơ chế thử nghiệm của kiểm soát phải là trọng tâm trong khuôn khổ pháp luật về trí tuệ nhân tạo.

Tải VPBank

Trong đó, cần xem xét lại quy định về việc tổ chức cá nhân tham gia thử nghiệm có kiểm soát được miễn trừ hoặc giảm một số nghĩa vụ tuân thủ quy định của luật này. Cách quy định như vậy dẫn đến phạm vi được miễn trừ chỉ giới hạn trong phạm vi của luật này trong khi các hệ thống trí tuệ nhân tạo thường liên quan rất nhiều đến các quy định của các luật khác, vì vậy cần xác định rõ tổ chức, cá nhân tham gia thử nghiệm có kiểm soát được miễn hoặc giảm một số nghĩa vụ tuân theo quy định của luật này và các luật khác có liên quan.

Bên cạnh đó, việc giao cơ quan quản lý nhà nước về trí tuệ nhân tạo tổ chức tiếp nhận thẩm định và xử lý hồ sơ tham gia hoạt động thử nghiệm có kiểm soát theo quy định thẩm định và phản hồi nhanh cũng cần cân nhắc bởi hệ thống AI không chỉ đơn thuần là vấn đề liên quan đến công nghệ và thuật toán mà còn là vấn đề đa ngành và liên ngành.

Chính vì vậy, quy định thẩm định và phản hồi có lẽ chỉ phù hợp với những hệ thống AI có mục đích chung như AI tạo sinh Chat GPT, Gemini, còn đối với những hệ thống AI có tính chuyên biệt cao thì chưa phù hợp.

Các đại biểu dự Kỳ họp thứ 10, Quốc hội khóa XV. (Ảnh: QH)

Đại biểu Hoàng Minh Hiếu nêu ví dụ về hệ thống DOC hỗ trợ chẩn đoán hình ảnh y tế, nếu đăng ký thử nghiệm không thể thiếu vai trò của Bộ Y tế trong việc giám sát và thẩm định. Kinh nghiệm quốc tế khi thẩm định cơ chế thử nghiệm có kiểm soát đều thành lập các hội đồng mang tính liên ngành và đa ngành.

Do đó, đại biểu Hoàng Minh Hiếu đề nghị chỉnh lý lại quy định theo hướng “cơ quan quản lý nhà nước về trí tuệ nhân tạo chủ trì và phối hợp với các cơ quan quản lý nhà nước có liên quan để tổ chức tiếp nhận thẩm định và xử lý hồ sơ tham gia hoạt động giám sát thử nghiệm có kiểm soát”.

Bên cạnh đó, đại biểu Hoàng Minh Hiếu cũng cho rằng, liên quan đến trách nhiệm bồi thường và bảo hiểm, dự thảo không đề cập đến ai chịu trách nhiệm nếu thử nghiệm gây thiệt hại cho bên thứ ba, đề nghị cân nhắc bổ sung quy định này. Đồng thời, để tạo điều kiện thuận lợi khuyến khích tinh thần đổi mới sáng tạo, cần nghiên cứu bổ sung cơ chế hỗ trợ của nhà nước cho các tổ chức, cá nhân tham gia thử nghiệm về AI để phòng chống rủi ro.

Cũng liên quan đến quy định về cơ chế thử nghiệm có kiểm soát, đại biểu Trịnh Thị Tú Anh (Đoàn đại biểu tỉnh Lâm Đồng) cho biết, dự thảo luật quy định tổ chức cá nhân tham gia thử nghiệm có kiểm soát được miễn hoặc giảm một số nghĩa vụ tuân thủ quy định tại luật này trong phạm vi thử nghiệm và không bị xử phạt vi phạm hành chính đối với sai sót phát sinh trong phạm vi thời gian và điều kiện thử nghiệm được phê duyệt, trừ trường hợp cố ý vi phạm các giới hạn thử nghiệm đã được phê duyệt.

Camera imou A32EP 3MP

Tầm xa hồng ngoại 10m với công nghệ hống ngoại thông minh. Chống ngược sáng HDR - Hỗ trợ đàm thoại 2 chiều - Hỗ trợ các tính năng thông minh: phát hiện chuyển động, phát hiện con người, phát hiện âm thanh bất thường, chế độ riêng tu, Smart tracking. Tích hợp còi báo động - Hỗ trợ chức năng Soft-AP, kết nối trực tiếp wifi camera không cần thông qua modem nhà mạng. Tích hợp Wi-Fi(IEEE802.11b/g/n), LAN, CLOUD (Imou Protect), ONVIF - Hỗ trơ khe cắm thẻ nhớ Micro SD max 256GB - Nguổn cấp: DC 5V1A, điện năng tiêu thụ - Chất liệu vỏ: Plastic. Đạt chứng nhận CE, FCC Xuất xứ: Trung Quốc ⁃ Bảo hành: 24 tháng. Trọn bộ sản phẩm bao gồm: -1 x Camera - 1 x Hướng dẫn Bắt đầu Nhanh -1x Bộ đổi nguồn -1x Cáp nguồn -1x Bọt gắn Hàng chính hãng imou bảo hành 2 năm toàn quốc

Đại biểu Trịnh Thị Tú Anh phát biểu thảo luận. (Ảnh: QH)

Theo đại biểu Trịnh Thị Tú Anh, cần phải làm rõ khái niệm “cố ý” trong bối cảnh đặc thù công nghệ của AI. Khác với phần mềm truyền thống chạy theo mệnh lệnh cố định, AI hoạt động dựa trên khả năng tự học và xác suất.

Có những trường hợp AI tự đưa ra quyết định sai lệch, mà ngay cả nhà phát triển cũng không thể lường trước được do tính chất hộp đen black box của thuật toán. Đây là rủi ro công nghệ, không phải là ý chí chủ quan của con người.

Vì vậy, đại biểu Trịnh Thị Tú Anh cho rằng, để doanh nghiệp yên tâm thử nghiệm đổi mới sáng tạo, cần bổ sung quy định các sự cố phát sinh do lỗi kỹ thuật chưa lường trước hoặc do tính chất bất định của thuật toán trong quá trình thử nghiệm. Nếu doanh nghiệp đã tuân thủ đúng quy trình an toàn thì không bị coi là hành vi cố ý vi phạm.

Tại phiên thảo luận, các đại biểu khẳng định, nếu được hoàn thiện đúng hướng, Luật Trí tuệ nhân tạo sẽ đồng bộ với hệ thống pháp luật hiện hành, đảm bảo tính khả thi, tạo động lực đổi mới sáng tạo và tạo điều kiện thuận lợi cho Việt Nam phát triển trí tuệ nhân tạo theo hướng chủ động, an toàn và bền vững.