Quan điểm: Điều gì đằng sau quyết định với Crystal Palace?

Việc Crystal Palace bị giáng cấp từ Europa League xuống Conference League đã gây tranh cãi lớn. Quyết định của UEFA và Tòa án trọng tài thể thao (CAS) không chỉ liên quan đến vi phạm sở hữu đa câu lạc bộ (MCO) mà còn đặt ra câu hỏi về tính công bằng và quản trị bóng đá châu Âu.

1. Crystal Palace vô địch FA Cup và giành suất Europa League sau chiến thắng Man City. Tuy nhiên, UEFA cho rằng cựu đồng sở hữu John Textor, người cũng sở hữu cổ phần tại Lyon, có “ảnh hưởng quyết định” với Palace, vi phạm quy định MCO. Điều này dẫn đến việc Palace bị giáng cấp, nhường suất Europa League cho Nottingham Forest. Dù Textor đã bán cổ phần cho nhà đầu tư Mỹ Woody Johnson vào ngày 24/7 với giá 200 triệu USD, UEFA và CAS vẫn giữ nguyên phán quyết. Crystal Palace lập luận rằng Textor không có ảnh hưởng quyết định và các câu lạc bộ khác từng được khắc phục vấn đề MCO sau thời hạn. CAS bác bỏ kháng cáo, khiến Palace phải chơi vòng play-off Conference League.

Tuyên bố mới nhất của Crystal Palace được đưa ra là chỉ trích UEFA vì đã ưu ái Lyon, đội chỉ đứng thứ 6 tại Ligue 1 và được nâng cấp từ Conference League, so với thành tích trực tiếp có suất vào Europa League của họ. Họ gọi ý tưởng “giá trị thể thao” là “vô nghĩa” và đặt câu hỏi về tính minh bạch của quy trình xét xử tại CAS, khi các yêu cầu công khai thông tin bị từ chối và nhân chứng không được triệu tập. Vụ việc này không chỉ là vấn đề của Crystal Palace mà còn làm nổi bật những bất cập trong quy định của UEFA.

2. Crystal Palace bày tỏ sự phẫn nộ khi cho rằng các quy định MCO của UEFA bị áp dụng không đồng đều. Họ chỉ trích mô hình “quỹ tín thác mù” (cơ chế pháp lý mà trong đó một cá nhân hoặc tổ chức chuyển giao quyền kiểm soát và quản lý tài sản, cổ phần, hoặc lợi ích tài chính của mình cho một bên thứ ba độc lập) là “trò hề”, dễ bị lạm dụng để che giấu ảnh hưởng thực sự giữa các CLB. Trong khi các tập đoàn lớn như City Football Group, Red Bull hay Ineos sử dụng quỹ tín thác mù để cho phép nhiều câu lạc bộ tham gia cùng giải đấu, Palace lại bị trừng phạt dù đã bán cổ phần của Textor. Họ cũng chỉ ra các mối quan hệ không chính thức, như chuyển nhượng cầu thủ giữa Lyon, Botafogo của Textor và các CLB của chủ sở hữu Forest, Evangelos Marinakis, nhưng những điều này không được UEFA xem xét.

Hơn nữa, Crystal Palace cho rằng quy trình kháng cáo tại CAS thiếu công bằng. Các yêu cầu công khai thư từ giữa các bên bị từ chối và việc không cho phép nhân chứng ra làm chứng dẫn đến “kết quả được định sẵn”. Họ cảnh báo rằng sự kết hợp giữa quy định kém và áp dụng không công bằng sẽ gây tổn hại cho các CLB tham vọng. Palace kêu gọi UEFA ban hành các quy định rõ ràng và thiết lập quy trình kháng cáo minh bạch, tránh việc các câu lạc bộ nhỏ bị bất lợi trước các thế lực lớn.

3. Vụ việc đặt ra câu hỏi về hiệu quả của quy định MCO. UEFA tự hào về việc tuân thủ nghiêm ngặt luật lệ, nhưng nhiều ý kiến cho rằng, họ chỉ tập trung vào vấn đề nhỏ trong khi các thách thức lớn hơn của MCO ngày càng gia tăng. Luật sư Mark O’Neill chỉ ra “việc thực thi có chọn lọc”, khi các CLB danh tiếng như MU hay Man City được hưởng sự linh hoạt hơn. Mô hình quỹ tín thác mù bị nghi ngờ không đảm bảo tách biệt thực sự về tài sản và ảnh hưởng, nhưng Palace lại bị trừng phạt dù đã giải quyết vấn đề.

Phán quyết này cũng làm dấy lên nghi vấn về vai trò của CAS. Tòa án Công lý châu Âu (ECJ) gần đây cho phép các tòa án quốc gia xem xét phán quyết của CAS, mở ra khả năng Crystal Palace kiện đòi bồi thường. Sự gia tăng của MCO đặt ra nguy cơ các đội bóng nhỏ trở thành “nguồn cung” cho các tập đoàn lớn, mất đi bản sắc và tính cạnh tranh. Vụ việc này cho thấy UEFA đang gặp khó trong việc kiểm soát MCO, khi vấn đề đã ăn sâu vào bóng đá trước khi các quy định kịp thích nghi.

Trần Giáp