Từ 1/7/2026, nhiều thay đổi quan trọng về Căn cước/ CCCD chính thức áp dụng: Người dân cần đặc biệt lưu ý

Tại kỳ họp thứ 10, Quốc hội khóa XV đã chính thức thông qua Luật sửa đổi 10 luật về an ninh trật tự, ấn định thời điểm có hiệu lực từ ngày 1/7/2026. Văn bản pháp lý này mang đến những thay đổi quan trọng đối với thẻ Căn cước/ CCCD, tác động trực tiếp đến quyền lợi của người dân, đặc biệt là giá trị pháp lý của định danh điện tử.

Nghiêm cấm yêu cầu xuất trình giấy tờ đã tích hợp trên Căn cước điện tử

Luật sửa đổi mang đến những cải cách mạnh mẽ nhằm thúc đẩy chuyển đổi số. Một trong những nội dung quan trọng nhất là quy định nghiêm cấm các cơ quan, tổ chức, cá nhân yêu cầu công dân xuất trình giấy tờ vật lý nếu các giấy tờ đó đã được tích hợp vào căn cước điện tử hoặc ứng dụng định danh quốc gia (VNeID).

Ngoại lệ duy nhất là khi thông tin công dân cung cấp không trùng khớp với dữ liệu hệ thống hoặc pháp luật chuyên ngành có quy định khác.

Luật cũng làm rõ giá trị pháp lý của căn cước điện tử trong các giao dịch hành chính. Cụ thể, khi người dân đã xuất trình căn cước điện tử cho cơ quan có thẩm quyền, phía cơ quan tiếp nhận không được phép yêu cầu cung cấp thêm giấy tờ hoặc thông tin đã có sẵn trong dữ liệu tích hợp.

Để hiện thực hóa điều này, Chính phủ đã tiếp thu các ý kiến đóng góp và bổ sung quy định về lộ trình cụ thể, thời hạn hoàn thành việc kết nối, chia sẻ dữ liệu giữa các bộ ngành với Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư, đảm bảo tính liên thông và đồng bộ.

Bên cạnh đó, luật mới cũng mở rộng quyền lợi trong thủ tục hành chính. Khi người dân có nhu cầu cấp đổi thẻ căn cước theo quy định, họ có thể lựa chọn thực hiện trực tuyến hoặc trực tiếp tại nơi làm thủ tục, thay vì quy định hạn chế hơn của luật hiện hành. Ngoài ra, luật cũng bổ sung quy định chặt chẽ về việc thu hồi thẻ căn cước đối với các trường hợp bị hủy bỏ quyết định cho trở lại quốc tịch Việt Nam.

Ngoài ra, theo quy định mới, cơ quan đăng ký cư trú được xác định là cơ quan quản lý cư trú trực tiếp thực hiện các thủ tục cho công dân, bao gồm công an xã, phường, thị trấn (gọi chung là công an cấp xã). Điểm sửa đổi đáng chú ý nhất nằm ở việc bổ sung các quy định về hành vi bị cấm, trong đó có quy định về việc giải quyết đăng ký thường trú, tạm trú khi biết rõ công dân không thực tế sinh sống tại đó. Tuy nhiên, luật đã mở ra một ngoại lệ nhân văn: trường hợp đăng ký thường trú hoặc tạm trú cho trẻ em dưới 6 tuổi về với cha, mẹ hoặc người giám hộ sẽ không thuộc phạm vi cấm này.

Tương ứng với sự điều chỉnh trên, trẻ em dưới 6 tuổi sẽ được hưởng quyền lợi đương nhiên đăng ký thường trú tại chỗ ở hợp pháp mà không cần phải có sự đồng ý của chủ hộ hay chủ sở hữu chỗ ở đó, miễn là về ở với cha, mẹ hoặc người giám hộ. Giải trình về quy định này, Chính phủ nhấn mạnh rằng 6 năm đầu đời là “giai đoạn vàng” cho sự phát triển toàn diện của trẻ về thể chất lẫn tinh thần. Do đó, trẻ em cần được hưởng các chính sách ưu tiên đặc biệt, bao gồm quyền cư trú và quyền được chung sống cùng người thân để đảm bảo điều kiện chăm sóc sức khỏe và giáo dục tốt nhất. Việc chọn mốc dưới 6 tuổi vừa phù hợp với đặc điểm phát triển của trẻ, vừa đáp ứng mục tiêu an sinh xã hội và đơn giản hóa tối đa thủ tục hành chính cho người dân.