‘Giá như Trần Lực với Chiều Xuân thành đôi thì tốt biết bao’

Sau 31 năm, lần đầu tiên NSND Khải Hưng, NSƯT Chiều Xuân và NSND Trần Lực cùng ngồi lại để chia sẻ về bộ phim Mẹ chồng tôi – tác phẩm mở đầu chương trình Văn nghệ Chủ nhật và đặt nền móng cho phim truyền hình Việt Nam.

Từ câu chuyện ngắn đến kiệt tác truyền hình

Phim Mẹ chồng tôi được chuyển thể từ truyện ngắn cùng tên của nhà văn Nguyễn Minh Chính do NSND Khải Hưng thực hiện năm 1993. Phim quy tụ dàn diễn viên gạo cội gồm NSƯT Thu An, NSƯT Văn Hiệp, NSƯT Chiều Xuân và NSND Trần Lực.

Lấy bối cảnh chiến tranh, phim kể về Thuận – người vợ trẻ vừa kết hôn đã phải tiễn chồng ra mặt trận, ở lại sống cùng mẹ chồng bà Hòa do NSƯT Thu An thủ vai. Hai mẹ con sống chan hòa, yêu thương nhau. Vì có giọng hát hay, Thuận được cử làm văn công tại đài phát thanh xã, nơi cô gặp Lực – cán bộ phụ trách đài. Khi Thuận mang thai với Lực, bà Hòa dù đau buồn vẫn che chở, khuyên giải con dâu.

Phim phát sóng lần đầu trong chương trình Văn nghệ Chủ nhật ngày 4/9/1994, đánh dấu cột mốc quan trọng khi VTV mới chia thành 3 kênh và VTV3 chưa có phim. Tổng giám đốc VTV khi đó là ông Hồ Anh Dũng giao nhiệm vụ làm 1 tuần làm 1 phim. NSND Khải Hưng ban đầu chỉ nhận tiền làm 1 tập nhưng do phim dài phải cắt thành 2 phần. Ông chia sẻ: “Lúc ấy, chúng tôi chưa biết phim truyền hình là gì, làm hoàn toàn bằng ngôn ngữ điện ảnh nhưng với phương tiện truyền hình”.

Trích phim “Mẹ chồng tôi”:

Đoàn phim chỉ có 6 người

Việc chọn diễn viên có nhiều câu chuyện thú vị. NSND Khải Hưng quyết định chọn Trần Lực sau khi xem anh trong phim Chuyện tình bên dòng sông, thậm chí đặt tên nhân vật theo tên thật của diễn viên.

Với Chiều Xuân, đạo diễn ban đầu phân vân vì cho rằng chị yểu điệu, thục nữ do là con gái Hà Nội, không phù hợp vai nông thôn. Nhưng khi thấy chị trong bộ bà ba, quần dài đen, ông ngay lập tức quyết định chọn. 

NSND Trần Lực phải mất 2 ngày để làm quen với bộ loa đài khi vào vai cán bộ phát thanh. Anh chia sẻ: “Đạo diễn Khải Hưng rất tài tình khi nói về chiến tranh nhưng không có khói súng, tiếng bom. Không khí hậu phương cũng nóng bỏng không kém tiền tuyến”.

NSND Khải Hưng cho biết đoàn phim chỉ có 6 người: đạo diễn, quay phim, họa sĩ, hóa trang kiêm chủ nhiệm, kỹ thuật và trợ lý đạo diễn. Do thiếu thiết bị, ê-kíp phải dùng xe Honda 67 làm ray trượt máy quay, bốn người vác máy lên vai để trượt qua đường gồ ghề, thậm chí phải xì bớt hơi xe cho mềm để tạo độ “đầm” khi quay.

Tình huống dở khóc dở cười xảy ra khi quay cảnh lễ truy điệu nhân vật Lực với các diễn viên quần chúng. Ảnh Trần Lực được đặt trên bàn thờ khiến bà con tưởng thật, đồn “thằng Lực chết rồi”. Một bà còn nói: “Ôi trời ơi, thằng Lực nó chết. Sáng vừa nói chuyện với nó xong bây giờ nó chết đấy”. Trần Lực phải giải thích: “Cháu là Trần Lực, còn người trong phim là Nguyễn Văn Lực”.

Âm nhạc do nhạc sĩ Vũ Thảo sáng tác được đánh giá cao và rất “thấm”. Ê-kíp chiếu phim trong phòng thu, đạo diễn cũng trực tiếp ngồi kèm và chỉ đạo.

‘Giá như anh Trần Lực với chị Chiều Xuân thành đôi thì tốt biết bao’

Những đạo cụ giản dị trong phim đều mang ý nghĩa sâu sắc. Chiếc đèn dầu trong cảnh mưa tạo hiệu ứng ánh sáng đẹp, thể hiện sự cô đơn của người phụ nữ hậu phương khi 2 mẹ con nói chuyện về người thân ở chiến trường. Chiếc mic Lực mang đến là cơ duyên để Thuận cất tiếng hát, gắn kết 2 nhân vật.

Đặc biệt ấn tượng là chiếc khăn mùi xoa Thuận tặng Lực khi chia tay. NSND Trần Lực chia sẻ: “Chiếc khăn mang mùi hương của người phụ nữ, là món quà quý giá thời chiến tranh. Cái khăn đó đẫm mùi của người phụ nữ ấy, cái hương của người mà mình yêu. Khi thực hiện cảnh này, tôi vô cùng xúc động”.

Bức tranh vẽ khuôn mặt Thuận không có mũi và miệng cũng để lại ấn tượng sâu sắc. Khi Thuận hỏi tại sao, Lực trả lời: “Mũi rất cao, miệng rất đẹp nhưng tôi không vẽ nổi. Thà để trắng còn hơn”. NSND Trần Lực nhấn mạnh: “Đây là một tình yêu cao đẹp chứ không phải bình thường, không phải cầm tay cầm chân hay những lời yêu thương, mà từ con tim ra cái nét vẽ này”.

Một kỷ niệm vui khác là khi NSND Trần Lực trêu diễn viên trẻ Quách Thu Phương. Anh cầm tay cô hỏi “bàn tay đẹp nhỉ?” khiến cô đỏ mặt và không nói được câu nào trong cả tiếng sau đó.

Sau phát sóng, phim gây ấn tượng mạnh và được công chúng đón nhận tích cực. NSND Trần Lực tiết lộ nhận nhiều thư từ khán giả: “Giá như Trần Lực với Chiều Xuân thành đôi thì tốt biết bao”.

NSND Trần Lực chia sẻ về phản hồi của khán giả:

Bộ phim góp phần mang về giải thưởng Nhà nước đợt II năm 2007 về văn học nghệ thuật cho NSND Khải Hưng. Thông điệp về tình cảm thiết tha, sự nhân văn của mẹ chồng với nàng dâu và sự chia sẻ của người phụ nữ trong chiến tranh vẫn giữ nguyên giá trị.

Ảnh, video: VTV

Mối duyên đặc biệt của Hồng Ánh và diễn viên 19 tuổi nhảy xuống sông Sài GònHồng Ánh và Lan Hà có mối duyên đặc biệt qua hai phim của NSND Nguyễn Thanh Vân, từ “Đời cát” đến “Trái tim bé bỏng” với cảnh nhảy sông Sài Gòn đầy thử thách.