Bộ Y tế đang lấy ý kiến nhân dân về dự thảo Nghị định sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 115/2018/NĐ-CP – văn bản quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực an toàn thực phẩm, từng được điều chỉnh bởi Nghị định 124/2021/NĐ-CP. Theo dự thảo mới, nhiều hành vi vi phạm sẽ bị tăng mức xử phạt từ 1 đến 2 lần nhằm tăng tính răn đe và phù hợp hơn với thực tiễn quản lí.

Bộ Y tế cho biết, sau nhiều năm thực thi, Nghị định 115/2018/NĐ-CP đã bộc lộ một số hạn chế, như thiếu căn cứ để xác định hành vi vi phạm và biện pháp khắc phục hậu quả; một số quy định không còn phù hợp với thực tế, mức phạt còn thấp nên chưa đủ sức răn đe. Việc sửa đổi, bổ sung là cần thiết để bảo đảm tính thống nhất trong hệ thống pháp luật và khắc phục những bất cập này.

Theo dự thảo, mức xử phạt đối với nhiều hành vi liên quan đến nguyên liệu, hóa chất và điều kiện an toàn thực phẩm sẽ tăng đáng kể. Cụ thể, hành vi sử dụng nguyên liệu đã quá hạn, không rõ nguồn gốc, hoặc sản phẩm từ động, thực vật chưa được kiểm tra vệ sinh thú y, kiểm dịch sẽ bị phạt từ 2 đến 3 lần giá trị sản phẩm vi phạm (trước đây là 1 đến 2 lần).

Mức phạt với các hành vi vi phạm về sử dụng hóa chất, kháng sinh, thuốc thú y, thuốc bảo vệ thực vật trong sản xuất, chế biến thực phẩm cũng tăng mạnh. Việc dùng hóa chất quá hạn hoặc không có thời hạn sử dụng có thể bị phạt từ 20 đến 40 triệu đồng, cao gấp đôi so với quy định hiện hành. Hành vi sử dụng hóa chất vượt giới hạn cho phép hoặc không đáp ứng quy chuẩn kĩ thuật sẽ bị phạt từ 40 đến 60 triệu đồng. Nghiêm trọng nhất, hành vi sử dụng chất, hóa chất, kháng sinh, thuốc thú y, thuốc bảo vệ thực vật cấm hoặc ngoài danh mục cho phép trong sản xuất, chế biến thực phẩm có thể bị xử phạt tới 80 triệu đồng.

Đáng chú ý, Bộ Y tế cũng đề xuất tăng mức xử phạt đối với các vi phạm trong kinh doanh thức ăn đường phố – lĩnh vực có nguy cơ cao ảnh hưởng đến sức khỏe cộng đồng. Cụ thể, các hành vi như bày bán thức ăn không che đậy, để côn trùng xâm nhập, hoặc người chế biến không sử dụng găng tay khi tiếp xúc với thực phẩm chín sẽ bị phạt từ 1 đến 2 triệu đồng, thay vì 500.000 đến 1 triệu đồng như trước. Nếu sử dụng dụng cụ chế biến, vật liệu bao gói không bảo đảm vệ sinh, hoặc dùng nước không đạt chuẩn để nấu nướng, mức phạt có thể lên đến 6 triệu đồng.

Ngoài ra, hành vi sản xuất, kinh doanh thực phẩm tươi sống có nguồn gốc thực vật nhưng vượt giới hạn an toàn thực phẩm sẽ bị phạt 3 đến 5 triệu đồng nếu giá trị hàng hóa vi phạm dưới 3 triệu đồng; với giá trị cao hơn, mức phạt sẽ tính theo 1 đến 2 lần giá trị thực phẩm vi phạm. Những cơ sở kinh doanh thực phẩm hỏng, mốc, bụi bẩn, hoặc nơi bảo quản để côn trùng, động vật gây hại xâm nhập cũng có thể bị phạt từ 1 đến 6 triệu đồng.

Dự thảo Nghị định sửa đổi, bổ sung này đang được đăng tải công khai trên Cổng Thông tin điện tử Chính phủ để lấy ý kiến nhân dân trước khi trình Chính phủ xem xét ban hành. Khi có hiệu lực, văn bản kì vọng sẽ giúp siết chặt hơn công tác quản lí an toàn thực phẩm, tăng tính răn đe với các vi phạm, qua đó bảo vệ sức khỏe người tiêu dùng và củng cố niềm tin của xã hội đối với chất lượng thực phẩm trên thị trường.