Theo bác sĩ Nguyễn Huy Hoàng, thành viên Hội Y học dưới nước và Oxy cao áp Việt Nam, trong những ngày chất lượng không khí liên tục ở ngưỡng xấu, trẻ ho kéo dài, người lớn khó thở, người bệnh nền nguy cơ phải nhập viện cấp cứu, tạo nên sức ép rõ rệt lên hệ thống y tế.

Từ quan sát lâm sàng, có thể thấy một số nhóm dân cư chịu ảnh hưởng nặng nề hơn cả. Trẻ nhỏ, đặc biệt dưới 5 tuổi, là những người dễ bị tổn thương nhất. Nhịp thở nhanh khiến trẻ hít lượng bụi nhiều hơn tính theo cân nặng, trong khi chiều cao thấp buộc trẻ tiếp xúc trực tiếp lớp không khí ô nhiễm sát mặt đường.

Phổi và hệ miễn dịch còn non nớt khiến tình trạng viêm tiểu phế quản, viêm phổi , khò khè, cơn hen cấp gia tăng rõ rệt; về lâu dài có thể ảnh hưởng đến sự phát triển dung tích phổi.

Người cao tuổi cũng là nhóm dễ gặp biến chứng. Sự lão hóa của tim, phổi và mạch máu kết hợp với các bệnh mạn tính sẵn có như tăng huyết áp, mạch vành hay tiểu đường khiến cơ thể phản ứng kém trước môi trường ô nhiễm. Khi nồng độ bụi tăng cao, nguy cơ thiếu máu cơ tim, đột quỵ hoặc viêm phổi nặng tăng mạnh, trong nhiều trường hợp diễn tiến nhanh và khó kiểm soát.

Người mắc các bệnh hô hấp và tim mạch mạn tính như hen, COPD hay suy tim thường phản ứng nhạy với ô nhiễm. Chỉ cần mức PM2.5 tăng nhẹ, họ có thể đối diện đợt cấp với triệu chứng khó thở tăng lên, phải sử dụng thuốc nhiều hơn, thậm chí nhập viện. Khi chỉ số AQI vượt 150-200, nhóm này được khuyến cáo hạn chế tối đa việc ra ngoài để tránh kích hoạt cơn cấp đột ngột.

Phụ nữ mang thai cũng không nằm ngoài vòng ảnh hưởng. Một số nghiên cứu cho thấy ô nhiễm không khí liên quan đến nguy cơ sinh non, thai nhẹ cân hay tiền sản giật. Các hạt bụi siêu mịn có khả năng xuyên qua hàng rào nhau thai, khiến thai nhi chịu tác động ngay từ giai đoạn trong bụng mẹ.

Trong bối cảnh chất lượng không khí suy giảm kéo dài, việc bảo vệ nhóm dễ tổn thương trở thành yêu cầu cấp thiết, bởi những tổn thương do ô nhiễm không chỉ gây bệnh tức thời mà còn để lại hệ quả lâu dài cho sức khỏe cộng đồng.