Kháng insulin ở người gầy: Khi mỡ nội tạng trở thành mối nguy

Theo thạc sĩ – bác sĩ Hoàng Thị Bích Ngọc, Khoa Nội Tổng hợp, Bệnh viện Gia An 115 (TP.HCM), có rất nhiều bệnh nhân có vóc dáng bình thường, thậm chí hơi gầy, khi làm xét nghiệm lại phát hiện kháng insulin hoặc rối loạn đường huyết. Điều này xuất phát từ thực tế rằng kháng insulin không chỉ liên quan đến cân nặng, mà còn chịu ảnh hưởng của nhiều yếu tố như lối sống ít vận động, căng thẳng kéo dài, chế độ ăn giàu tinh bột tinh chế, rối loạn giấc ngủ và yếu tố di truyền.

Kháng Insulin Ở Người Gầy: Khi Mỡ Nội Tạng Trở Thành Mối Nguy - Ảnh 1.

Nhiều người có vóc dáng bình thường, thậm chí hơi gầy, khi làm xét nghiệm lại phát hiện kháng insulin hoặc rối loạn đường huyết

ẢNH: AI

Đặc biệt, mỡ nội tạng – loại mỡ bao quanh gan, ruột – mới là yếu tố ảnh hưởng trực tiếp đến độ nhạy insulin. Loại mỡ này không phải lúc nào cũng thể hiện rõ qua cân nặng hoặc vóc dáng. Vì vậy, không thể đánh giá nguy cơ chỉ dựa trên ngoại hình.

Chú ý các biểu hiện nhanh đói, thèm ngọt, buồn ngủ sau ăn

Bác sĩ Bích Ngọc cho biết, insulin là hormone do tuyến tụy tiết ra, giữ vai trò như “chìa khóa” đưa đường từ máu vào tế bào để tạo năng lượng. Khi cơ thể kháng insulin, các tế bào không đáp ứng tốt với insulin, khiến tuyến tụy phải tiết ra nhiều hơn để duy trì đường huyết. Tình trạng này diễn tiến âm thầm trong nhiều năm và là bước đệm dẫn đến tiểu đường loại 2.

Một dấu hiệu khá điển hình khác của kháng insulin là vùng da sạm, dày, hơi thô ráp ở cổ, gáy, nách hoặc bẹn. Nhiều người nhầm rằng đây chỉ là tình trạng da dơ hoặc ma sát, nhưng thực tế lại chính là biểu hiện của rối loạn chuyển hóa.

Các triệu chứng khác có thể gặp gồm: Cảm giác dễ mệt, thường buồn ngủ sau khi ăn, thèm đồ ngọt, nhanh đói dù vừa ăn xong. Ở phụ nữ, đặc biệt người có hội chứng buồng trứng đa nang, có thể kèm nổi mụn, rụng tóc hoặc rối loạn kinh nguyệt. “Những dấu hiệu này tuy không dùng để chẩn đoán bệnh, nhưng chính là lời cảnh báo để người dân sớm tầm soát đường huyết, HbA1c, mỡ máu và khám nội tiết nhằm ngăn bệnh tiến triển thành tiểu đường loại 2”, bác sĩ Bích Ngọc cảnh báo.

Thay đổi từng bước là nền tảng vững chắc để phòng bệnh

Theo bác sĩ Bích Ngọc, điều quan trọng nhất khi đã phát hiện bị kháng insulin là bắt đầu thay đổi từng bước, đúng trọng tâm, thay vì cố gắng thay đổi quá nhiều cùng một lúc rồi dễ bỏ cuộc. Cụ thể, người bệnh nên ưu tiên:

Kháng Insulin Ở Người Gầy: Khi Mỡ Nội Tạng Trở Thành Mối Nguy - Ảnh 2.

Nên hướng đến chế độ ăn kiểm soát đường huyết, ưu tiên rau xanh, chất xơ, đạm nạc và chất béo tốt

Ảnh: Như Quyên

Chế độ ăn uống: Nên hướng đến chế độ ăn kiểm soát đường huyết, ưu tiên rau xanh, chất xơ, đạm nạc và chất béo tốt; hạn chế tinh bột tinh chế như bánh mì trắng, bún, mì, nước ngọt, bánh kẹo. Chia nhỏ bữa và ăn đúng giờ cũng giúp đường huyết ổn định hơn. Việc duy trì vòng eo vừa phải và cân nặng ổn định cũng giúp giảm đáng kể nguy cơ.

Vận động thể lực: Hoạt động thể chất là “chìa khóa vàng” trong cải thiện kháng insulin. Chỉ cần 30 phút vận động mỗi ngày như đi bộ nhanh, đạp xe, bơi, tập sức mạnh cũng giúp cơ quan sử dụng đường hiệu quả hơn và giảm mỡ nội tạng.

Thói quen sinh hoạt: Ngủ đủ giấc, giảm căng thẳng, tránh thức khuya và duy trì lịch sinh hoạt điều độ. Nhiều nghiên cứu cho thấy thiếu ngủ và stress kéo dài làm giảm độ nhạy insulin, khiến bệnh khó cải thiện.

Ba yếu tố này không tách rời và người bệnh có thể bắt đầu từ yếu tố phù hợp nhất với mình. Điều quan trọng là duy trì đều đặn và theo dõi định kỳ để đánh giá hiệu quả.

“Cần lưu ý rằng, kháng insulin không chỉ gặp ở người lớn tuổi hay người thừa cân mà có thể xuất hiện ở bất kỳ ai. Vì vậy, xây dựng lối sống lành mạnh từ hôm nay chính là cách bảo vệ sức khỏe bền vững nhất”, bác sĩ Bích Ngọc nhấn mạnh.

Những ai có nguy cơ cao bị kháng insulin?

Theo thạc sĩ – bác sĩ Hoàng Thị Bích Ngọc, kháng insulin nếu được phát hiện sớm có thể cải thiện rõ rệt nhờ thay đổi lối sống. Vì vậy, chủ động tầm soát là rất quan trọng, đặc biệt ở những người thuộc nhóm nguy cơ cao dưới đây:

  • Người thừa cân – béo phì, đặc biệt là béo bụng.
  • Người có bố mẹ hoặc anh chị em ruột mắc tiểu đường loại 2.
  • Người ít vận động, làm việc văn phòng, ngồi lâu.
  • Phụ nữ mắc PCOS – hội chứng buồng trứng đa nang.
  • Người có huyết áp cao, rối loạn mỡ máu hoặc gan nhiễm mỡ.
  • Phụ nữ từng bị tiểu đường thai kỳ hoặc sinh con hơn 4 kg.
  • Người trên 40 tuổi.



Để lại một bình luận