Cá kèo từng được xem là “cá nhà nghèo”, nhưng ngày nay đã vươn lên thành đặc sản giàu dinh dưỡng, mang lại giá trị kinh tế cao và góp mặt trong nhiều món ngon từ quán nhậu đến bàn cơm gia đình.

Cá nhà nghèo giàu dinh dưỡng

Cá kèo (cá bống kèo) sống được ở cả nước mặn, lợ và ngọt, thân nhỏ, thon dài khoảng 20–25 cm, nặng 30–50 g, da xám ánh vàng, đuôi vàng đậm rất dễ nhận diện. Thịt cá kèo giàu protein nhưng ít chất béo, kèm theo omega‑3, canxi, phốt pho, sắt, vitamin nên được đánh giá là nguồn đạm “lành”, tốt cho tim mạch, xương khớp, não bộ và hệ tiêu hóa.

Trong Đông y, cá kèo có vị ngọt mặn, tính bình, được xem như một loại “dược liệu” giúp kiện tỳ, hóa đàm, dưỡng can thận, khỏe gân xương, thông huyết mạch, lợi tiểu, an thai và lợi sữa. Nhờ đó, cá kèo được khuyên dùng cho người suy nhược, khí huyết hư, người bệnh lâu ngày, người cao tuổi đau nhức xương khớp và cả phụ nữ mang thai cần nguồn đạm ít béo, giàu khoáng chất mà không lo tăng cân quá mức.

Giá trị kinh tế của cá kèo

Trước đây, cá kèo là loại cá bình dân, rẻ tiền, nhiều nơi còn dùng làm phân bón hoặc mồi câu, gắn với hình ảnh “cá của nhà nghèo” trong bữa cơm miền Tây. Tuy nhiên, khi nhu cầu ẩm thực tăng, cá kèo trở thành nguyên liệu được săn đón, khô cá kèo có thể lên tới khoảng 600.000–700.000 đồng/kg, cá tươi bán chợ ở mức 120.000–150.000 đồng/kg, đưa loài cá này thành đặc sản mang lại thu nhập tốt cho người nuôi và người làm cá khô.

Nguồn cá tự nhiên dần khan hiếm do khai thác quá mức nên nhiều hộ đã chuyển sang nuôi cá kèo quy mô lớn ở vùng nước lợ, ao, đầm, góp phần bảo vệ nguồn lợi thủy sản và tạo sinh kế ổn định. Ưu thế của cá kèo là thích nghi tốt, dễ nuôi, quay vòng nhanh và tiêu thụ mạnh trong nhà hàng, quán ăn, du lịch sinh thái miền Tây, từ đó hình thành chuỗi giá trị từ con giống, thức ăn, nuôi thương phẩm đến chế biến khô, đặc sản quà tặng.

Một số món ngon từ cá kèo

Thịt cá kèo mềm, ngọt, hơi đắng nhẹ ở ruột và mật, tạo nên hương vị rất riêng, được xem là “nguyên liệu vàng” cho nhiều món đặc sản vùng sông nước. Người nội trợ thường chà muối hoặc tro bếp để làm sạch nhớt, giữ nguyên con khi nấu để thịt không bị nát, đồng thời cẩn thận tránh làm vỡ mật nếu không thích vị đắng.

Một số món phổ biến gồm:

Tổng hợp