PGS.TS Nguyễn Công Long, Giám đốc Trung tâm Tiêu hóa – Gan mật Bệnh viện Bạch Mai, cho biết, những người mắc viêm gan B mạn tính, xơ gan , gan nhiễm mỡ do rượu hay rối loạn chuyển hóa là nhóm nguy cơ cao và cần được kiểm tra định kỳ mỗi 3-6 tháng. Việc theo dõi chặt chẽ qua xét nghiệm và chẩn đoán hình ảnh giúp bác sĩ nhận diện bất thường sớm, thay vì chỉ phát hiện khi khối u đã lớn và gây triệu chứng.

Ung thư gan là một trong những bệnh lý âm thầm nhất. Ở giai đoạn đầu, người bệnh hầu như không có biểu hiện đặc hiệu. Chỉ khi khối u phát triển đủ lớn hoặc chèn ép đường mật, các triệu chứng như chán ăn, đầy bụng, đau âm ỉ vùng hạ sườn phải, rối loạn tiêu hóa hay vàng da mới xuất hiện, khiến nhiều người đến viện khi bệnh đã ở giai đoạn tiến triển hoặc muộn.

Theo các chuyên gia, phần lớn bệnh nhân ung thư gan tại Việt Nam phát triển trên nền xơ gan. Nguyên nhân thường gặp là nhiễm virus viêm gan B, C kéo dài; uống rượu bia nhiều năm; gan nhiễm mỡ; hoặc phơi nhiễm độc tố aflatoxin từ thực phẩm nấm mốc. Yếu tố môi trường, thuốc lá và chế độ ăn uống không lành mạnh càng làm tăng tốc độ tổn thương gan.

Khi được chẩn đoán ở giai đoạn sớm, người bệnh có cơ hội điều trị hiệu quả bằng nhiều phương pháp như nút mạch, xạ trị, phẫu thuật cắt gan, ghép gan hoặc điều trị toàn thân. Tỷ lệ sống thêm 5 năm có thể đạt 70-80%. Tuy nhiên, tình huống này không phổ biến vì đa số người bệnh đến viện muộn, vừa khó điều trị vừa tốn kém chi phí.

Bệnh lý gan mật -tụy hiện là gánh nặng lớn của hệ thống y tế, không chỉ tại Việt Nam mà trên toàn cầu. Tỷ lệ mắc mới và tử vong liên quan đến ung thư gan hay biến chứng xuất huyết tiêu hóa do xơ gan vẫn duy trì ở mức cao.

Số liệu từ GLOBOCAN 2022 cho thấy Việt Nam ghi nhận hơn 24.500 ca mắc mới ung thư gan và 23.300 ca tử vong mỗi năm. Con số ca tử vong gần tương đương ca mắc mới phản ánh thực tế tỷ lệ phát hiện sớm còn rất thấp.

Các chuyên gia khuyến cáo người dân, đặc biệt là nhóm nguy cơ cao, cần chủ động sàng lọc định kỳ. Chẩn đoán sớm không chỉ kéo dài thời gian sống mà còn tạo cơ hội áp dụng các phác đồ điều trị cá thể hóa, giúp kiểm soát bệnh hiệu quả hơn và giảm thiểu biến chứng nặng nề.