Trong cuộc sống, ai chẳng có vài thói quen xấu: người mê nướng, người không rời điếu thuốc, người thức khuya lướt điện thoại đến 2 giờ sáng rồi sáng hôm sau tự trấn an bằng một ly cà phê thật mạnh. Cơ thể vẫn chịu được, nhìn bề ngoài chẳng có gì bất thường. Nhưng chính cái cảm giác “mọi thứ vẫn ổn” ấy, lại là điểm bắt đầu của bi kịch.

Năm 53 tuổi, chú Trần, một người đàn ông trông khỏe mạnh ở Trung Quốc, bất ngờ nhận chẩn đoán ung thư tụy giai đoạn muộn. Ung thư tụy vốn được xem là “kẻ hủy diệt thầm lặng”, tỷ lệ sống cực thấp, phát hiện thường đã muộn, điều trị lại khó khăn.

Chú Trần không phải người không quan tâm sức khỏe, thỉnh thoảng vẫn đi khám. Chỉ là chú luôn nghĩ: “Tôi khỏe, chẳng sao đâu”. Nhưng đến ngày nhận kết quả, bác sĩ chỉ khẽ lắc đầu: khối u đã di căn. Chú bàng hoàng vì nghĩ mình chẳng làm gì “quá đáng”, chỉ ăn uống thoải mái hơn bạn bè, uống hơi nhiều, ngủ nghỉ thất thường và hay nóng nảy. Nhưng chính những thói quen tưởng vô hại ấy đã âm thầm đưa chú tới vực thẳm.

1. Ăn “ngon” kiểu nhiều dầu, nhiều thịt

Rất nhiều người lầm tưởng “ăn tốt” là ăn đồ béo, đồ đạm. Nhưng thực tế, chiên rán, thịt mỡ, nội tạng, nướng, lẩu… khiến tụy phải hoạt động liên tục để xử lý chất béo và protein.

Tụy là cơ quan “ít nói”, nó chịu đựng rất lâu và chỉ lên tiếng khi đã kiệt sức.

Một phân tích lớn đăng trên Tạp chí Ung thư Trung Quốc năm 2023, khảo sát hơn 30.000 người tại 9 tỉnh thành Trung Quốc, cho thấy:

– Người ăn nhiều chất béo có nguy cơ ung thư tụy cao gấp 2,4 lần .

– Người vừa ăn nhiều đạm động vật vừa ăn nhiều chất béo, nguy cơ tăng gần 4 lần .

– Thịt chế biến sẵn như xúc xích, lạp xưởng, thịt xông khói… càng làm nguy cơ tăng vọt. Những món “bồi bổ” này thật ra đang bào mòn cơ thể.

2. Hút thuốc, uống rượu

Ai cũng biết độc hại, nhưng rất nhiều người vẫn nói: “Không uống không hút thì còn gì vui?”. Thế nhưng:

– Thuốc lá chứa hơn 70 chất gây ung thư, có thể trực tiếp làm biến đổi gene của tế bào tụy.

– Rượu làm tổn thương tụy, dễ gây viêm tụy mạn, nền tảng của ung thư tụy.

Nhiều nghiên cứu cho thấy người hút thuốc có nguy cơ ung thư tụy cao hơn 1,7 lần; n gười uống rượu nặng, nguy cơ tăng gần 2 lần. Khi hai thói quen này kết hợp, tụy rơi vào trạng thái viêm âm ỉ suốt nhiều năm, tạo điều kiện cho tế bào ác tính phát triển.

3. Ngủ muộn, rối loạn đồng hồ sinh học

Ngày càng nhiều người thức tới 1-2 giờ sáng, cuối tuần quay lại thói quen “cú đêm”. Nhưng ban đêm là thời gian cơ thể sửa chữa tế bào và điều hòa hormone.

Thiếu ngủ, ngủ muộn khiến rối loạn tiết insulin; tụy dễ rơi vào tình trạng viêm mức độ thấp; miễn dịch suy giảm. Chưa kể ánh sáng màn hình điện thoại trước khi ngủ làm giảm chất lượng giấc ngủ, khiến cơ thể càng khó phục hồi.

Mua Hàng với Shopee

4. Áp lực kéo dài, thường xuyên cáu giận

Căng thẳng kinh niên làm tăng hormone stress như cortisol, ảnh hưởng trực tiếp đến hệ tiêu hóa và cả chức năng tụy.

Một nghiên cứu đăng trên Tạp chí Nội tiết & Chuyển hóa Trung Quốc cho thấy:

– Người chịu áp lực liên tục có nguy cơ rối loạn chức năng tiết tụy cao hơn 1,9 lần .

– Người hay nóng nảy, dễ lo âu, dễ rối loạn trục “ruột – tụy”, khiến tụy dễ tổn thương hơn người bình tĩnh, cảm xúc ổn định.

Nguồn và ảnh: Sohu