Bệnh viện Bệnh nhiệt đới T.Ư (Hà Nội) mới đây tiếp nhận bà N.T.S (78 tuổi, ở Hà Nội) vào cấp cứu trong tình trạng mệt lả, da tái lạnh, mạch loạn hoàn toàn, huyết áp tụt sâu (50/30 mmHg, biểu hiện sốc tim do rối loạn nhịp nặng) sau khi sử dụng củ ấu tầu.

ẢNH: THANH ĐẶNG

Người nhà cho biết, bệnh nhân (BN) có tiền sử đau khớp kéo dài và từng dùng ấu tầu thảo dược cách đây 20 năm, sau đó tình trạng đau thuyên giảm. Gần đây do đau tái phát, bà đặt mua củ ấu tầu qua mạng, với mục đích nấu nước uống chữa khớp. Bà sắc liền 5 củ/lần để lấy nước uống. Khoảng 30 phút sau khi uống, bà xuất hiện chóng mặt, buồn nôn, nôn và nhanh chóng tụt huyết áp, rối loạn nhịp tim.

Tại Khoa Cấp cứu, Bệnh viện Bệnh nhiệt đới T.Ư, BN được hồi sức tích cực, đặt monitor theo dõi liên tục để kiểm soát rối loạn nhịp tim nguy hiểm có thể gây tử vong; điều trị ngộ độc (rửa dạ dày, dùng than hoạt) và theo dõi sát các dấu hiệu nhiễm độc hệ thần kinh và tim mạch. Sau điều trị, BN đã bình phục, được ra viện.

Th.S Ninh Thị Ngọc, bác sĩ khoa Cấp cứu, Bệnh viện Bệnh nhiệt đới T.Ư, thông tin: Củ ấu tầu (các tên khác là ấu tẩu, ô đầu, phụ tử thường mọc ở vùng núi cao phía bắc) có chứa độc tố aconitine gây ảnh hưởng kéo dài trên dẫn truyền tim. Do đó, với BN đã cấp cứu qua cơn nguy kịch, vẫn cần theo dõi ít nhất 2 – 3 ngày. Aconitine là chất cực độc có thể gây rối loạn dẫn truyền tim (nhịp chậm, ngoại tâm thu thất), co giật, mất ý thức và có thể tử vong nhanh chóng. Đây là ca ngộ độc do dùng quá liều củ ấu tầu, may mắn được đưa vào viện sớm và xử trí đúng phác đồ.

Bác sĩ Ninh Thị Ngọc lưu ý: Trong Đông y, ấu tầu chỉ được dùng sau khi đã qua chế biến kỹ với liều rất nhỏ để xoa bóp hoặc điều trị có kiểm soát. Ngược lại, củ tươi, củ sống (như BN nói trên sử dụng) chứa hàm lượng độc chất rất cao, chỉ khoảng 2 mg aconitine đã có thể gây rối loạn nhịp tim; và 5 mg (tương đương chỉ vài củ nhỏ) có thể gây tử vong. Do đó, người dân không tự ý mua, sắc uống hay ngâm rượu củ ấu tầu hay bất kỳ loại thảo dược có độc tính cao nếu chưa được chế biến đúng cách. Người dân không nên tin vào các hướng dẫn truyền miệng hoặc thông tin trên mạng về “củ ấu tầu chữa đau khớp”, bởi nhiều sản phẩm được rao bán không rõ nguồn gốc, chưa qua kiểm định chất lượng và tiềm ẩn nguy cơ ngộ độc.

Trường hợp xuất hiện các triệu chứng bất thường như chóng mặt, buồn nôn, tê môi, loạn nhịp hoặc tụt huyết áp sau khi dùng bất kỳ loại thảo dược nào, cần đến ngay cơ sở y tế gần nhất để được xử trí kịp thời.

Tải VPBank