Cụ thể, tổng số ca tay chân miệng tích lũy từ đầu năm 2025 đến tuần 46 là 31.000 ca. Các khu vực có số ca mắc tay chân miệng trên 100.000 dân cao bao gồm Côn Đảo, Nhà Bè, Bình Tân.

Số ca có xu hướng tăng, trong đó có các ca nặng

Một trong những ca bệnh nặng tại Bệnh viện Nhi đồng 2 vừa ghi nhận là bé gái N.T.T (16 tháng tuổi, ở TP.HCM) nhập viện trong tình trạng tay chân miệng độ 4, tức bệnh có biến chứng thần kinh và hô hấp tuần hoàn nặng, phải thở máy, lọc máu tại đơn vị Hồi sức tích cực. Sau 12 ngày điều trị tích cực, hiện bé dần hồi phục.

Bác sĩ chuyên khoa 1 Trần Ngọc Lưu, Khoa Nhiễm, Bệnh viện Nhi đồng 2, cho hay: “Số ca tay chân miệng điều trị nội trú dao động từ 15-30 ca mỗi ngày, có dấu hiệu tăng trong 2 tuần qua. Đa số bệnh nhi nhập viện với triệu chứng nổi hồng ban mụn nước tay chân hoặc loét miệng, kèm theo sốt cao khó hạ, giật mình khi ngủ. Có những ca nhập viện với các dấu hiệu của biến chứng thần kinh nguy hiểm như giật mình liên tục, run yếu chi”.

Ảnh minh họa: L.C

Trong khi đó, tại Bệnh viện đa khoa Thủ Đức, bác sĩ chuyên khoa 1 Phạm Thị Mỹ Anh, Khoa Nhi, cho biết thời gian gần đây các ca tay chân miệng nhập viện chủ yếu do xuất hiện dấu hiệu chuyển độ, gồm: sốt cao liên tục khó hạ, sốt trên 2 ngày, ói nhiều… Một số trẻ cũng phải nhập viện vì kèm theo các bệnh lý khác như viêm phổi hoặc tiêu chảy nhiều.

“Đa số các ca được theo dõi sát, sau đó bệnh tự thuyên giảm. Chỉ một số ít ca bệnh tiến triển nặng phải sử dụng đến thuốc phenobarbital (chống co giật) hoặc IVIg (hỗ trợ miễn dịch)”, bác sĩ Mỹ Anh cho hay.

Nhiều yếu tố nguy cơ và biến chứng nguy hiểm cần chú ý

Theo bác sĩ Mỹ Anh, bệnh tay chân miệng có thời gian ủ bệnh 2-7 ngày, cần được theo dõi kỹ nếu trẻ đã tiếp xúc với người bệnh. Trong 1-2 ngày đầu, trẻ có thể sốt, mệt, đau họng, biếng ăn hoặc tiêu chảy nhẹ, sau đó xuất hiện loét miệng gây đau và các sang thương da dạng hồng ban hay mụn nước ở lòng bàn tay, bàn chân, đầu gối, mông hoặc cơ quan sinh dục. Các yếu tố nguy cơ của bệnh gồm:

Độ tuổi: Trẻ dưới 5 tuổi, đặc biệt là dưới 3 tuổi, do hệ miễn dịch chưa phát triển hoàn thiện.

Môi trường sinh hoạt và học tập: Dùng chung đồ chơi, khăn, ly uống nước… hoặc không rửa tay thường xuyên. Trẻ đi nhà trẻ, mẫu giáo hoặc nơi đông người cũng dễ tiếp xúc dịch tiết (nước bọt, phân, mụn nước) từ trẻ nhiễm bệnh.

Mùa và khí hậu: Ở Việt Nam, bệnh thường tăng cao vào tháng 2-4 và tháng 9-12 khi nhiệt độ và độ ẩm cao, thuận lợi cho virus phát triển.

Tiếp xúc với người bệnh hoặc mang mầm bệnh: Virus lây truyền trực tiếp từ dịch tiết mũi, miệng, phân hoặc các giọt bắn trong không khí thông qua đường miệng-miệng hoặc phân-miệng, hoặc tiếp xúc trực tiếp với mụn nước, dịch tiết hô hấp. Các đồ chơi, vật dụng trẻ hay ngậm trong miệng cũng là nguồn lây.

Chủng virus gây bệnh: Chủng virus như EV71 có độc lực cao, dễ gây biến chứng nặng.

Bác sĩ Mỹ Anh cho biết thêm, biến chứng của bệnh tay chân miệng thường xuất hiện sớm. Nếu ở thể tối cấp, bệnh có thể diễn tiến rất nhanh chỉ trong vòng 24 giờ, gây ra các hậu quả:

Biến chứng thần kinh trung ương: Viêm màng não, viêm thân não (trẻ giật mình chới với, run chi, run thân, ngồi không vững, đi loạng choạng, run giật nhãn cầu, lé…), viêm não (lừ đừ, ngủ gà, hôn mê, co giật…), viêm não tủy gây liệt, rối loạn hệ thần kinh thực vật (vã mồ hôi, da nổi bông, nhịp tim nhanh, thở nhanh, tăng huyết áp…).

Biến chứng hô hấp – tuần hoàn: Thường xảy ra trong tình trạng bệnh có tổn thương não. Khi này, trẻ có các kiểu thở bất thường (thở nhanh, thở chậm, thở rít, ngưng thở, co lõm ngực…). Đáng chú ý, tổn thương tại tim có thể gây suy tim hoặc sốc, dễ dẫn tới tử vong.

Nguyên tắc “3 Sạch” trong phòng ngừa tay chân miệng

Theo bác sĩ Ngọc Lưu, hiện tại bệnh tay chân miệng chưa có vắc xin phòng ngừa đặc hiệu. Do đó, việc thực hiện vệ sinh cá nhân, vệ sinh môi trường đóng vai trò cực kỳ quan trọng trong công tác phòng bệnh.

Để bảo vệ trẻ em khỏi nguy cơ mắc bệnh tay chân miệng, mỗi gia đình và cơ sở giáo dục cần chủ động thực hiện nguyên tắc “3 sạch” – ăn uống sạch, ở sạch và bàn tay sạch:

ẢNH: AI

Ăn uống sạch: Thực hiện ăn chín, uống chín; sử dụng nước sạch trong sinh hoạt hàng ngày; đảm bảo vật dụng ăn uống luôn sạch sẽ; tuyệt đối không cho trẻ dùng chung khăn ăn, khăn tay, vật dụng ăn uống như cốc, bát, đĩa, thìa.

Ở sạch: Thường xuyên lau sạch các bề mặt và dụng cụ tiếp xúc hằng ngày bằng xà phòng hoặc các chất tẩy rửa thông thường như đồ chơi, dụng cụ học tập, tay nắm cửa, tay vịn cầu thang, mặt bàn/ghế, sàn nhà…

Bàn tay sạch: Trẻ em và người chăm sóc trẻ cần thường xuyên rửa tay bằng xà phòng và nước sạch, đặc biệt là trước khi chế biến thức ăn, trước khi ăn/cho trẻ ăn, trước khi bế ẵm trẻ, sau khi đi vệ sinh, sau khi thay tã và làm vệ sinh cho trẻ.

Bác sĩ Ngọc Lưu nhấn mạnh, khi trẻ có dấu hiệu mắc tay chân miệng, cần cách ly 7-10 ngày từ thời điểm khởi phát để tránh lây lan. Mặc dù đa số trường hợp ở mức độ nhẹ và có thể điều trị ngoại trú, bệnh vẫn có thể diễn tiến nặng rất nhanh, gây nguy hiểm đến tính mạng hoặc để lại di chứng. Vì vậy, khi trẻ có biểu hiện nghi ngờ, phụ huynh cần đưa trẻ đến cơ sở y tế để được bác sĩ đánh giá và điều trị kịp thời.