Theo quy định hiện hành tại Thông tư 20, danh mục thuốc do Bảo hiểm y tế (BHYT) chi trả gồm 1.037 hoạt chất với hàng nghìn loại thuốc, sinh phẩm, chất phóng xạ và chất đánh dấu. Trong dự thảo mới, Bộ Y tế đề xuất bổ sung thêm 76 thuốc mới, trong đó có 28 thuốc điều trị ung thư cùng nhiều thuốc miễn dịch, thuốc đích – nhóm thuốc có chi phí cao nhưng hiệu quả điều trị vượt trội.

Phát biểu tại hội thảo, Thứ trưởng Thường trực Bộ Y tế, bác sĩ, TS. Vũ Mạnh Hà nhấn mạnh rằng thuốc luôn là cấu phần quan trọng, chiếm tỉ trọng lớn trong tổng chi phí khám chữa bệnh BHYT. Năm 2022, chi phí thuốc từ quỹ BHYT là 40.010 tỷ đồng, chiếm 33,41% tổng chi; năm 2024 tăng lên 50.784 tỉ đồng, tương đương 31,22%. Dù tỉ lệ này có xu hướng giảm, chi phí cho thuốc vẫn đứng đầu trong các hạng mục chi trả. Vì vậy, việc lựa chọn, sử dụng và điều chỉnh danh mục thuốc được BHYT thanh toán là yếu tố quyết định để đảm bảo tính bền vững của quỹ, đồng thời giảm chi tiền túi cho người dân.

Theo Thứ trưởng Vũ Mạnh Hà, danh mục thuốc hiện hành về cơ bản kế thừa từ năm 2018 và chỉ bổ sung một số thuốc điều trị COVID-19 trong dịch bệnh. Việc cập nhật lần này nhằm đáp ứng nhu cầu điều trị mới, dựa trên rà soát hồ sơ đề xuất của các cơ sở y tế, chuyên gia lâm sàng và chuyên gia kinh tế y tế, đảm bảo tính khoa học và thực tiễn.

Căn cứ Thông tư số 37 ban hành ngày 16/11/2024 quy định nguyên tắc và tiêu chí xây dựng danh mục thuốc BHYT, Bộ Y tế đã rà soát để bổ sung các thuốc mới, sửa đổi điều kiện hoặc tỉ lệ thanh toán, đồng thời loại bỏ những thuốc không còn lưu hành hoặc không đáp ứng yêu cầu về an toàn – hiệu quả. Một điểm mới quan trọng là mở rộng danh mục thuốc cho tuyến y tế cơ sở, nhất là trạm y tế xã, nhằm thực hiện các chủ trương tại Nghị quyết 72 và Chỉ thị 52 về nâng cao chất lượng y tế cơ sở và tăng cường tiếp cận dịch vụ ngay tại tuyến ban đầu.

Tại hội thảo, Vụ trưởng Vụ BHYT Trần Thị Trang cho biết 81 thuốc mới được đề xuất xem xét, trong đó 76 thuốc đáp ứng tiêu chí đưa vào danh mục BHYT. Riêng nhóm thuốc điều trị ung thư chiếm 28 hoạt chất. Một số thuốc khác đang tiếp tục được rà soát. Ngoài ra, có 14 thuốc được doanh nghiệp cam kết giảm giá từ 6,5% đến hơn 60% để tăng tỉ lệ thanh toán, giảm chi phí điều trị cho người bệnh và góp phần sử dụng hiệu quả quỹ BHYT.

Bà Trang nhấn mạnh rằng việc bổ sung thuốc mới, thuốc miễn dịch, thuốc điều trị ung thư và tim mạch, cùng với việc mở rộng một số thuốc được phép sử dụng tại ngoại trú, sẽ giúp giảm tải cho tuyến trên, phù hợp năng lực chuyên môn của các cơ sở y tế và góp phần thu hút nhân lực cho hệ thống khám chữa bệnh.

Theo tính toán, việc bổ sung 76 thuốc mới – chủ yếu là thuốc ung thư và thuốc điều trị các bệnh mạn tính phổ biến sẽ khiến quỹ BHYT tăng chi khoảng 12.245 tỉ đồng trong 5 năm, tương đương trung bình 2.449 tỉ đồng mỗi năm. Nếu tính cả các thuốc được điều chỉnh tỉ lệ thanh toán hoặc loại khỏi danh mục, tổng phần tăng chi trong 5 năm dự kiến là 13.776 tỉ đồng.

Bộ Y tế dự kiến tiếp tục tiếp thu ý kiến tại hội thảo để hoàn thiện dự thảo Thông tư, trình lãnh đạo Bộ ban hành vào đầu năm 2026 và dự kiến có hiệu lực cuối quý I/2026. Dự thảo cũng bổ sung hướng dẫn chi trả đối với khí y tế theo quy định của Luật BHYT, đồng thời làm rõ trách nhiệm của các đơn vị trong quá trình tổ chức thực hiện, bảo đảm thống nhất với các quy định liên quan về thanh toán thuốc, thuốc phóng xạ, chất đánh dấu và chi phí hao hụt thuốc.