Bày tỏ cảm ơn các đại biểu Quốc hội đã dành thời gian nghiên cứu và tham gia góp ý vào dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Thống kê, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng đã giải trình, làm rõ thêm một số nội dung cụ thể.

Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng phát biểu tại phiên thảo luận. (Ảnh: QH)

Về phạm vi sửa đổi, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng cho biết, Bộ Tài chính đề xuất nội dung sửa đổi tập trung vào những vấn đề cấp thiết liên quan đến yêu cầu đẩy mạnh ứng dụng khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo trong triển khai các nhiệm vụ thống kê.

Theo đó, nội dung đề xuất sửa đổi tập trung vào 4 nhóm vấn đề lớn: Nhóm các quy định liên quan đến sắp xếp tổ chức bộ máy Nhà nước và tổ chức thống kê Nhà nước, tổ chức chính quyền địa phương hai cấp; Nhóm các quy định liên quan đến thanh tra chuyên ngành thống kê, kiểm tra chuyên ngành thống kê; Nhóm các quy định liên quan đến chuyên môn nghiệp vụ thống kê phát sinh trong thực tiễn; Nhóm các quy định liên quan đến ứng dụng phương pháp thống kê, công nghệ thông tin và chuyển đổi số trong hoạt động thống kê Nhà nước.

Liên quan đến nhóm các quy định sắp xếp lại tổ chức bộ máy của cơ quan thống kê, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng cho biết, thực hiện chỉ đạo của của Ban Chỉ đạo Trung ương, Bộ Tài chính đã chuyển mô hình từ Tổng cục Thống kê sang mô hình Cục Thống kê. Để phù hợp với mô hình chính quyền địa phương hai cấp, ở địa phương có cơ quan thống kê cấp tỉnh và cấp cơ sở (cấp xã). Tuy nhiên, để đảm bảo sử dụng hiệu quả nguồn nhân lực ở địa phương, cơ sở thống kê ở cấp xã không phải chỉ phục vụ một xã mà phải quản lý tối thiểu từ 3-6 xã. Cơ quan thống kế cấp cơ sở chính là cấp xã.

Trước ý kiến băn khoăn của đại biểu Quốc hội về sai lệch dữ liệu thống kê giữa cơ quan thống kê và các cơ quan khác (như dữ liệu về dân cư), Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng cho rằng, thực tế sắp tới đây sẽ không có chuyện này, hoặc vấn đề này sẽ được giảm bớt, có thể không tuyệt đối nhưng sẽ được giảm tối đa.

“Vì hiện nay chúng ta chưa hoàn chỉnh việc số hóa toàn bộ dữ liệu dân cư, nên sẽ có một phần sai lệch. Số liệu sai lệch chủ yếu liên quan đến các địa phương vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi. Do đó, chúng ta phải thực hiện điều tra dân số vì có rất nhiều trường hợp khi sinh con nhưng chưa kịp thời đi đăng ký. Vấn đề này thường diễn ra ở vùng đồng bào dân tộc thiểu số”, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng chia sẻ và khẳng định, thời gian tới khi quản lý tốt hơn và số hóa đầy đủ dữ liệu dân cư thì lúc đó chúng ta sẽ chỉ có một đáp án.

Mua Hàng với Shopee

Các đại biểu dự Kỳ họp thứ 10, Quốc hội khóa XV. (Ảnh: QH)

Về tính thống nhất trong hoạt động thống kê, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng cho biết, hoạt động thống kê là lĩnh vực đặc thù, đòi hỏi cần có sự chỉ đạo tập trung, thống nhất và xuyên suốt từ Trung ương đến cơ sở cũng như giữa các bộ ngành nhằm đảm bảo số liệu thống kê được thu thập và tổng hợp đúng theo phương pháp và tuân thủ các chuẩn mực quốc tế.

Luật Thống kê hiện hành đã có các quy định để đảm bảo thống nhất trong hoạt động thống kê như: Nguyên tắc của hoạt động thống kê nhà nước, các chuẩn mực thống kê áp dụng thống nhất trong phạm vi toàn quốc, thống nhất về phương pháp.

Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng cho biết, trong quá trình thực hiện thống kê, Bộ Tài chính sẽ tiếp tục phối hợp chặt chẽ với các bộ ngành để đảm bảo thống kê khách quan, chính xác, đầy đủ, kịp thời và thống nhất.

Về hệ thống thông tin, hệ thống chỉ tiêu thống kê, dự thảo Luật đã quy định việc hình thành hệ thống thông tin thống kê Nhà nước xuyên suốt, đồng bộ từ Trung ương đến cấp xã, từ bộ ngành đến sở ngành thống kê của tỉnh, thành phố.

Theo Bộ trưởng Bộ Tài chính, các hệ thống chỉ tiêu thống kê sẽ được hình thành tương ứng với các hệ thống thông tin thống kê. Chẳng hạn như hệ thống chỉ tiêu thống kê cấp xã là những thông tin chính, cơ bản cốt lõi của hệ thống thông tin thống kê cấp xã. Dự thảo Luật đã thay thế hệ thống thông tin thống kê cấp huyện bằng hệ thống thông tin cấp xã và giao cho cơ quan thống kê chịu trách nhiệm quản lý, cập nhật hệ thống. Bên cạnh đó, dự thảo Luật cũng đã bổ sung quy định về hệ thống chỉ tiêu thống kê liên quan đến nhiều ngành, nhiều lĩnh vực và liên kết vùng.

Điện Thoại Di Động Honor X6c 6GB + 128GB/256GB - Pin 5300mAh NFC - Camer

Kỳ họp thứ 10, Quốc hội khóa XV. (Ảnh: QH)

Về cơ sở dữ liệu thống kê quốc gia, dự thảo Luật đã bổ sung một điều về cơ sở dữ liệu thống kê quốc gia tại Điều 51 để thể chế hóa Nghị quyết 57 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia, nhằm tạo hành lang pháp lý đầy đủ cho việc hình thành, quản lý và khai thác cơ sở dữ liệu quốc gia, xây dựng một nền dữ liệu thống kê tập trung, thống nhất, đồng bộ, bảo đảm thông tin chính xác, kịp thời, phục vụ công tác lãnh đạo, chỉ đạo, hoạch định chính sách, giám sát và đánh giá tình hình kinh tế – xã hội. Đồng thời khắc phục tình trạng dữ liệu phân tán, manh mún ở nhiều bộ ngành, địa phương; tăng cường kết nối chia sẻ, tích hợp dữ liệu phục vụ chuyển đổi số quốc gia.

Theo Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng, hiện nay, Bộ Tài chính cũng đang chỉ đạo và Cục Thống kê đang triển khai hệ thống phần mềm xuyên suốt để phục vụ công tác thống kê. Cùng với việc thực hiện chiến lược số hóa toàn bộ dữ liệu của quốc gia dự kiến hoàn thành cuối năm 2026, công tác thu thập thông tin, công tác phân tích, đánh giá của thống kê sẽ hiện đại hơn, chính xác hơn rất nhiều, đồng thời tiết giảm được lực lượng lao động trong công tác thống kê.

Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng khẳng định, Bộ Tài chính sẽ tiếp tục phối hợp với các cơ quan của Quốc hội tiếp thu tối đa ý kiến của các đại biểu Quốc hội và hoàn thiện dự thảo Luật để trình Quốc hội thông qua.