Làm rõ thẩm quyền, đơn giản hóa quy trình

Bà Đoàn Thị Thanh Mỹ – Phó Cục trưởng Quản lý đất đai, cho biết thẩm quyền xây dựng và ban hành bảng giá đất cụ thể vẫn thuộc UBND cấp tỉnh, với 4 nội dung chính.

Thứ nhất, phê duyệt dự án xây dựng bảng giá đất: thẩm quyền này thuộc UBND cấp tỉnh và được quy định trong Nghị định 71; Nghị định 151 không có thay đổi.

Thứ hai, lựa chọn tổ chức tư vấn xác định giá đất: do cơ quan quản lý đất đai cấp tỉnh thực hiện, thẩm quyền này cũng không thay đổi trong Nghị định 151.

Thứ ba, thành lập Hội đồng thẩm định giá đất và bảng giá đất. Trước đây do UBND cấp tỉnh quyết định (theo Nghị định 71), nay Nghị định 151 giao quyền này cho Chủ tịch UBND cấp tỉnh.

Thứ tư, quyết định điều chỉnh, sửa đổi, bổ sung bảng giá đất. Trước đây thuộc HĐND cấp tỉnh (theo Luật Đất đai 2024 và Nghị định 71). Nghị định 151 điều chỉnh giao thẩm quyền này cho UBND cấp tỉnh nhằm phân cấp, phân quyền theo Điều 50 Luật Tổ chức chính quyền địa phương, để xử lý kịp thời khi cần thiết.

Tuy nhiên, trong quá trình sửa đổi một số điều của Luật Đất đai, nhiều thành viên Chính phủ đề xuất trả lại thẩm quyền này cho HĐND cấp tỉnh như trước đây.

Bà Mỹ nhấn mạnh, việc thay đổi thẩm quyền này chỉ là bước cuối trong quy trình xây dựng bảng giá đất; các bước từ khâu chuẩn bị đến khi trình ban hành, địa phương vẫn thực hiện bình thường.

Bảng giá đất được điều chỉnh từ 1/1/2026

Đại diện Cục Quản lý Đất đai cho biết, theo lộ trình thực hiện bảng giá đất lần đầu sẽ được xây dựng và áp dụng từ ngày 1/1/2026. Các lần điều chỉnh, bổ sung hằng năm sẽ được triển khai bắt đầu từ ngày 1/1 các năm tiếp theo.

Quy trình xây dựng bảng giá đất bao gồm hai giai đoạn: Một là công tác chuẩn bị xây dựng bảng giá đất gồm các nội dung: thẩm định phê duyệt dự án bảng giá đất do Sở NN&MT lập, Sở Tài chính thẩm định và UBND cấp tỉnh có trách nhiệm phê duyệt dự án.

Sau khi phê duyệt dự án xây dựng bảng giá đất, UBND cấp tỉnh sẽ chỉ đạo các sở, ngành, UBND cấp xã, Ban quản lý khu công nghệ cao để thực hiện bảng giá đất.

dat nong nghiep 104856 91066.jpg

Theo Nghị định 151, bước tiếp theo trong quy trình chuẩn bị xây dựng bảng giá đất là lựa chọn tổ chức thực hiện định giá đất. Cơ quan quản lý đất đai có thẩm quyền sẽ chịu trách nhiệm lựa chọn tổ chức tư vấn định giá đất hoặc giao nhiệm vụ này cho đơn vị sự nghiệp công lập có đủ điều kiện hoạt động. 

Nghị định 151 chưa quy định rõ nội dung này. Tuy nhiên, khi lựa chọn đơn vị tư vấn, địa phương cần căn cứ khoản 5, Điều 13 Nghị định 71, Sở NN&MT lựa chọn đơn vị tư vấn theo quy định pháp luật về đấu thầu.

Trong trường hợp đấu thầu không lựa chọn được nhà thầu tư vấn, sau khi đã gia hạn một lần, nếu vẫn không có nhà thầu đáp ứng, có thể áp dụng hình thức đặt hàng, giao nhiệm vụ cho đơn vị sự nghiệp công lập.

Giá đất cụ thể, sát thực tiễn

Song song với xây dựng bảng giá đất định kỳ, quy trình xác định giá đất cụ thể nhằm phục vụ tính nghĩa vụ tài chính hoặc phục vụ bồi thường khi thu hồi đất cũng được triển khai đồng bộ, được Cục Quản lý Đất đai hướng dẫn rõ ràng.

Theo đó, UBND cấp tỉnh hoặc cấp xã có thể lựa chọn đơn vị tư vấn, thành lập Hội đồng thẩm định và quyết định phương án giá thông qua 8 bước cụ thể:

Trước hết, cơ quan quản lý đất đai chuẩn bị đầy đủ hồ sơ định giá đất. Sau đó, UBND cấp có thẩm quyền hoặc đơn vị được phân quyền tiến hành lựa chọn tổ chức tư vấn đủ điều kiện hoặc giao cho đơn vị sự nghiệp công lập thực hiện định giá. Tiếp theo, Chủ tịch UBND cấp có thẩm quyền ban hành quyết định thành lập Hội đồng thẩm định giá đất. Tổ chức tư vấn sau đó tiến hành khảo sát, thu thập thông tin và xây dựng phương án giá đất kèm theo báo cáo thuyết minh.

Dựa trên cơ sở thực tế, đơn vị tư vấn đề xuất phương pháp định giá đất phù hợp, và Hội đồng thẩm định sẽ xem xét, quyết định phương pháp được sử dụng.

Phương án giá đất sau đó được Hội đồng thẩm định thẩm tra, đánh giá. Cơ quan quản lý đất đai sẽ tiếp thu các ý kiến đóng góp để hoàn thiện hồ sơ. Cuối cùng, Chủ tịch UBND cấp có thẩm quyền ban hành quyết định phê duyệt giá đất cụ thể.

Điểm mới đáng chú ý là phương án giá đất cụ thể sẽ được tích hợp chung trong phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư, giúp đơn giản hóa thủ tục và rút ngắn thời gian phê duyệt.

Tất cả các hồ sơ liên quan được quy định chi tiết tại Nghị định 151, tạo hành lang pháp lý rõ ràng, minh bạch trong toàn bộ quá trình.

Đại diện Cục Quản lý Đất đai khẳng định, việc hoàn thiện quy trình xác định giá đất lần đầu và giá đất cụ thể là bước đi cần thiết để bảo đảm công khai, minh bạch, khoa học và khả thi trong thực tiễn quản lý đất đai.

Bộ NN&MT đang tiếp tục phối hợp với các địa phương, cập nhật quá trình sửa đổi các nghị định hướng dẫn thi hành Luật Đất đai 2024, đảm bảo tính thống nhất, phù hợp với từng vùng, từng loại đất và yêu cầu phát triển kinh tế – xã hội.

Lúng túng áp bảng giá đất: Địa phương ‘cầu cứu’ Bộ NN&MTSau khi thi hành Luật Đất đai 2024 cùng các văn bản hướng dẫn, nhiều tỉnh, thành đã phản ánh những vướng mắc trong công tác định giá đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư và thu hồi đất, mong được Bộ Nông nghiệp và Môi trường (NN&MT) sớm tháo gỡ.