Cần siết chặt công tác hậu kiểm trong quản lý xây dựng

Cần siết chặt công tác hậu kiểm trong quản lý xây dựng

Các đại biểu thống nhất cao sự cần thiết ban hành Luật và cho rằng, việc sửa đổi toàn diện Luật Xây dựng là cần thiết để khắc phục những tồn tại, vướng mắc, bất cập của Luật hiện hành. Các ý kiến nhận thấy, sửa đổi Luật Xây dựng lần này có nhiều điểm mới, thể hiện rõ định hướng chuyển mạnh từ tiền kiểm sang hậu kiểm; đẩy mạnh phân cấp, phân quyền cho chính quyền địa phương (nhất là cấp tỉnh và cấp xã); đơn giản hóa thủ tục hành chính, rút ngắn thời gian quy trình, thủ tục trong quá trình triển khai các dự án; thúc đẩy chuyển đổi số và phát triển xanh.

Đại biểu Tráng A Dương phát biểu thảo luận.

Đồng tình cao với sự cần thiết ban hành Luật Xây dựng (sửa đổi), tuy nhiên đại biểu Tráng A Dương (Đoàn đại biểu tỉnh Tuyên Quang) đề nghị Cơ quan chủ trì soạn thảo tiếp tục rà soát, thể chế đầy đủ theo Nghị quyết 66-NQ/TW về đổi mới công tác xây dựng và thi hành pháp luật đáp ứng yêu cầu: “triệt để cắt giảm, đơn giản hóa điều kiện đầu tư, kinh doanh, hành nghề, thủ tục hành chính bất hợp lý; thúc đẩy khởi nghiệp sáng tạo, cải thiện môi trường đầu tư, kinh doanh ổn định”; Nghị quyết 57-NQ/TW về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia; Nghị quyết 59-NQ/TW về hội nhập quốc tế và Nghị quyết 68-NQ/TW về phát triển kinh tế tư nhân.

Đáng chú ý, liên quan đến xây dựng hệ thống thông tin, Cơ sở dữ liệu quốc gia về hoạt động xây dựng, đại biểu Tráng A Dương nhận thấy, Điều 14 của dự thảo Luật quy định về hệ thống thông tin và Cơ sở dữ liệu quốc gia về hoạt động xây dựng là phù hợp với Nghị quyết 57-NQ/TW, góp phần cụ thể hóa một trong những đột phá chiến lược về chuyển đổi số trong lĩnh vực xây dựng.

Tuy nhiên, quy định tại khoản 1 đang liệt kê chi tiết các thủ tục hành chính trong lĩnh vực xây dựng có thể khai thác dữ liệu từ Cơ sở dữ liệu quốc gia. Đại biểu Tráng A Dương cho rằng, việc liệt kê chi tiết như vậy có thể khó đảm bảo tính ổn định lâu dài của Luật, vì vậy, đề nghị Cơ quan chủ trì soạn thảo nghiên cứu chỉnh sửa cho phù hợp.

Mall) Loa Kiểm Âm Bluetooth EDIFIER MR3/MR5 I Công Suất 36W | Bluetooth 5.4 |

Cũng quan tâm đến nội dung này, đại biểu Trần Đình Chung (Đoàn đại biểu thành phố Đà Nẵng) nhận thấy, dự thảo đã xác định rõ vai trò của Cơ sở dữ liệu quốc gia về hoạt động xây dựng trong việc hiện đại hóa, số hóa công tác quản lý nhà nước. Tuy nhiên, để phát huy hiệu quả và bảo đảm quyền được tiếp cận thông tin của người dân, đề nghị bổ sung quy định về việc Cơ sở dữ liệu quốc gia phải có khả năng công khai và truy xuất được các thông tin cơ bản liên quan đến chất lượng, an toàn công trình sau khi đã được nghiệm thu, đưa vào sử dụng.

Đại biểu Trần Đình Chung phát biểu thảo luận.

Về phát triển bền vững và công trình xanh (Điều 5 và Điều 11), đại biểu Trần Đình Chung nêu rõ, các nguyên tắc và chính sách được nêu tại Điều 5 và Điều 11 của dự thảo Luật về khuyến khích tăng trưởng xanh, phát triển đô thị thông minh và sử dụng tiết kiệm năng lượng là phù hợp với xu thế phát triển bền vững và định hướng của Chiến lược quốc gia về tăng trưởng xanh. Tuy nhiên, để những chủ trương này thực sự đi vào thực tiễn, đề nghị bổ sung quy định cụ thể về các chính sách ưu đãi, hỗ trợ có tính chất khuyến khích mạnh mẽ hơn đối với các dự án đầu tư xây dựng công trình xanh, công trình thông minh, công trình sử dụng vật liệu mới, tái chế hoặc thân thiện với môi trường.

Góp ý vào dự thảo luật, đại biểu Nguyễn Duy Minh (Đoàn đại biểu thành phố Đà Nẵng) cơ bản nhất trí với việc miễn giấy phép xây dựng, trong đó có công trình nhà ở cấp 4, nhà ở riêng lẻ dưới 7 tầng ở khu vực nông thôn đã phù hợp với quy hoạch. Tuy nhiên đại biểu Nguyễn Duy Minh bày tỏ băn khoăn những rủi ro về mặt pháp lý, về quyền sở hữu của công trình khi được miễn giấy phép. Bởi khi không có giấy phép xây dựng thì chủ đầu tư không thể chứng minh nguồn gốc hợp pháp của công trình để được cấp giấy chứng nhận quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất. Việc cấp giấy chứng nhận quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất thì đã quy định rõ trong Luật Đất đai 2024.

Phân tích một số rủi ro khi miễn giấy phép xây dựng, đại biểu Nguyễn Duy Minh chỉ rõ đó có thể là rủi ro về an toàn của công trình, rủi ro về trật tự cảnh quan và hạ tầng đô thị. Miễn giấy phép dẫn đến bỏ khâu thẩm định thiết kế phòng cháy chữa cháy, kiểm định kết cấu.

Theo thống kê của Bộ Xây dựng, riêng trong năm 2024, có tới hơn 28% sự cố xây dựng nhỏ xảy ra ở nhóm công trình không phép hoặc miễn phép. Bên cạnh đó, miễn giấy phép nếu thiếu hậu kiểm sẽ dễ gây ra phá vỡ quy hoạch chi tiết và xây chen, lấn chiếm hành lang kỹ thuật thoát nước đặc biệt là ở các đô thị.

Đại biểu Nguyễn Duy Minh phát biểu thảo luận.

Đối với công tác quản lý nhà nước, đại biểu Nguyễn Duy Minh cho rằng, hiện nay, Điều 43 của dự thảo Luật chưa quy định rõ trách nhiệm hậu kiểm của cơ quan nhà nước và cũng không có cơ chế để xác nhận hoàn công cho công trình được miễn giấy phép. Nếu xảy ra sự cố hoặc sai phạm thì cơ quan quản lý cũng không có hồ sơ gốc để xử lý.

Mua Hàng với Shopee

Do đó, đại biểu Nguyễn Duy Minh kiến nghị bổ sung thêm quy định về hậu kiểm là một điểm mới trong khoản 2 Điều 43. Đó là các công trình được miễn phép xây dựng phải thông báo thời điểm khởi công xây dựng, gửi hồ sơ thiết kế và bản vẽ chính cho UBND cấp xã hoặc cơ quan chuyên môn về xây dựng để cập nhật dữ liệu và phục vụ hậu kiểm. Đồng thời, cần bổ sung cơ chế xác nhận hoàn công. Theo đó, công trình được miễn phép xây dựng chỉ được đưa vào sử dụng sau khi có biên bản xác nhận hoàn công của cơ quan quản lý nhà nước về xây dựng. Biên bản này cũng là căn cứ pháp lý để việc cấp giấy chứng nhận quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất.

Đại biểu Nguyễn Duy Minh cũng đề nghị cần giới hạn lại phạm vi miễn giấy phép xây dựng. Đối với những công trình như căn hộ hay nhà trọ hay nhà trẻ, phải có yêu cầu chặt chẽ hơn. Cùng với đó, cần phân định rõ trách nhiệm của chính quyền địa phương. Đề nghị bổ sung vào Điều 94 của dự thảo Luật là UBND cấp xã phải có trách nhiệm tổ chức hậu kiểm công trình miễn giấy phép xây dựng. Nếu phát hiện sai phạm về an toàn hoặc quy hoạch thì phải đình chỉ, yêu cầu khắc phục hoặc phải tháo dỡ công trình đó.