Đề xuất tài sản, thu nhập trong năm tăng 1 tỷ đồng mới phải kê khai bổ sung Tập huấn nghiệp vụ về công tác nội chính; phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực

Báo cáo phòng, chống tham nhũng phải được chuẩn hóa

Tiếp tục chương trình Kỳ họp thứ 10, ngày 18/11, các đại biểu Quốc hội (ĐBQH) đã thảo luận ở hội trường về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Phòng, chống tham nhũng. Các đại biểu tán thành cao việc sửa đổi luật nhằm xây dựng một nền công vụ liêm chính và hiện đại.

Đại biểu Nguyễn Tâm Hùng (Đoàn ĐBQH Thành phố Hồ Chí Minh) tán thành cao với sự cần thiết sửa đổi Luật Phòng, chống tham nhũng lần này, đặc biệt trong bối cảnh chuyển đổi số quốc gia, xây dựng một nền công vụ liêm chính và hiện đại.

Góp ý về chuẩn hóa hệ thống báo cáo, kiến tạo hệ thống cảnh báo sớm tham nhũng, đại biểu đề nghị Ban soạn thảo nghiên cứu, xem xét bổ sung nguyên tắc báo cáo phòng, chống tham nhũng phải được chuẩn hóa theo một chuẩn dữ liệu mở, thống nhất trong toàn quốc.

Đại biểu Nguyễn Tâm Hùng (Đoàn ĐBQH Thành phố Hồ Chí Minh). (Ảnh: Quốc hội)

Toàn bộ dữ liệu từ các bộ, ngành, địa phương phải được kết nối về cơ sở dữ liệu quốc gia về phòng, chống tham nhũng theo thời gian thực. Đây là nền tảng để hình thành hệ thống cảnh báo sớm, giúp phát hiện những bất thường trong đầu tư công, đất đai, đấu thầu, tuyển dụng…

Về xây dựng bộ chỉ số liêm chính quốc gia, ông Hùng cho rằng, dự thảo luật chỉ dừng ở các tiêu chí đánh giá, chưa đưa ra yêu cầu xây dựng bộ chỉ số liêm chính thống nhất, có tính đo lường, phản ánh đúng thực trạng của từng địa phương, từng bộ, ngành.

Do đó, cần xem xét bổ sung giao cho Chính phủ ban hành một bộ chỉ số liêm chính quốc gia gồm: thang điểm, trọng số, tiêu chuẩn đánh giá về phòng ngừa, phát hiện, xử lý, thu hồi tài sản. Bộ chỉ số này không chỉ phục vụ báo cáo mà còn là công cụ đánh giá cán bộ, đánh giá cơ quan, thúc đẩy tính cạnh tranh liêm chính giữa các địa phương. Đây cũng là cách tiếp cận hiện đại nhiều quốc gia hiện nay đang áp dụng.

Bên cạnh đó, đại biểu Nguyễn Tâm Hùng cũng đề nghị quy định rõ ràng hơn về Cơ sở dữ liệu phòng, chống tham nhũng, phải bắt buộc kết nối với Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư, đất đai, đăng ký doanh nghiệp, thuế, hải quan, ngân hàng, công chứng.

“98% hành vi tham nhũng đều để lại dấu vết thông qua biến động tài sản và các giao dịch tài chính. Chỉ khi dữ liệu được tích hợp, cơ quan kiểm soát mới có thể phát hiện giao dịch bất thường, tài sản chuyển dịch lòng vòng hoặc đứng tên hộ”, đại biểu nói.

Đại biểu Phạm Văn Hòa (Đoàn ĐBQH tỉnh Đồng Tháp). (Ảnh: Quốc hội)

Xử lý nghiêm minh hành vi kê khai không trung thực

Đại biểu Phạm Văn Hòa (Đoàn ĐBQH tỉnh Đồng Tháp) góp ý về phạm vi, đối tượng kê khai tài sản, thu nhập trong các doanh nghiệp nhà nước và bày tỏ thống nhất mở rộng đối với những đối tượng thuộc diện cấp ủy quản lý, có 100% vốn của Nhà nước và trên 50% giữ cổ phần chi phối.

Tuy nhiên đối với vốn nhà nước dưới 50%, ví dụ 49% mà Nhà nước phân công cử cán bộ quản lý cùng với doanh nghiệp ngoài nhà nước để thực hiện nhiệm vụ của mình, ông Hoà cho rằng, những đối tượng này cũng nên kê khai, vì đây là một một lĩnh vực quản lý và sản xuất, kinh doanh rất lớn.

Về giá trị tài sản, thu nhập tăng thêm, ông Hoà thống nhất quy định kê khai tài sản từ 50 triệu đồng lên 150 triệu đồng; đối với tài sản, thu nhập bổ sung biến động trong năm từ 300 triệu lên 1 tỷ đồng.

Tuy nhiên, đại biểu cho rằng, sau này nếu giá trị đồng tiền cao lên, thu nhập của cán bộ, công chức, viên chức cao lên nữa, không lẽ lúc đó lại sửa luật, cho nên dự thảo Luật cần quy định nếu như giá trị tài sản tăng thêm thì giao Chính phủ quy định về tài sản, thu nhập tăng thêm và kê khai tài sản tăng thêm cao hơn giá trị hiện nay.

Đại biểu đoàn Đồng Tháp cũng nhấn mạnh cần xử lý nghiêm minh hành vi kê khai tài sản, thu nhập, giải trình nguồn gốc và tăng thêm không trung thực. “Chúng ta không thể chấp nhận những trường hợp kê khai tài sản không trung thực, sau khi bị phát hiện, có hành vi trốn tránh, tẩu tán tài sản, cần phải xử lý nghiêm minh, nếu cần phải truy cứu trách nhiệm hình sự là phải truy cứu trách nhiệm hình sự, cần phải xử lý kỷ luật là phải xử lý kỷ luật”, ông Hoà nhấn mạnh.

Đại biểu Mai Văn Hải (Đoàn ĐBQH tỉnh Thanh Hoá). (Ảnh: Quốc hội)

Cần một khung tiêu chí cụ thể

Đại biểu Mai Văn Hải (Đoàn ĐBQH tỉnh Thanh Hoá) đồng tình bổ sung quy định nghĩa vụ kê khai tài sản, thu nhập, việc kê khai, giải trình về nguồn gốc tài sản, thu nhập tăng thêm là một trong những tiêu chí đánh giá xếp loại mức độ hoàn thành nhiệm vụ của cán bộ, công chức, viên chức.

Theo ông, quy định này là rất cần thiết, đồng thời cần yêu cầu người kê khai phải trung thực và chịu trách nhiệm trước pháp luật về việc kê khai. Để đảm bảo áp dụng thống nhất, đại biểu Mai Văn Hải đề nghị cần có một khung tiêu chí cụ thể để các cơ quan, đơn vị làm căn cứ xác định mức độ không trung thực của bản kê khai hoặc không hợp lý của việc giải trình, từ đó có cơ sở vững chắc để đưa vào nội dung đánh giá, xếp loại cán bộ, công chức, viên chức hằng năm.

Đại biểu Trịnh Thị Tú Anh (Đoàn ĐBQH tỉnh Lâm Đồng). (Ảnh: Quốc hội)

Đại biểu Trịnh Thị Tú Anh (Đoàn ĐBQH tỉnh Lâm Đồng) lại đề nghị Quốc hội xem xét, bổ sung quy định giao Chính phủ xây dựng lộ trình phù hợp, nhằm từng bước liên thông cơ sở dữ liệu quốc gia về tài sản, thu nhập với các cơ sở dữ liệu sẵn có như dân cư, đất đai, thuế, ngân hàng, chứng khoán…

Theo bà, ứng dụng công nghệ thông tin cho phép chúng ta thay đổi triết lý kiểm soát, chuyển từ việc chờ cán bộ kê khai và giải trình sang việc hệ thống tự động phát hiện dấu hiệu rủi ro.

Về công khai bản kê khai tài sản, nữ đại biểu đề nghị Quốc hội xem xét quy định mở rộng dùng hình thức công khai bản kê khai tài sản trên Cổng thông tin điện tử quốc gia và cho rằng, đây là một cơ chế phòng ngừa hiệu quả.

“Việc ứng dụng công nghệ sẽ tạo ra một lá chắn số hiện đại trong công tác phòng, chống tham nhũng. Việc này sẽ giúp minh bạch hóa quyền lực, làm trong sạch tổ chức và củng cố niềm tin của nhân dân vào sự lãnh đạo của Đảng và Nhà nước”, đại biểu Trịnh Thị Tú Anh nhìn nhận.