Kiểm định chặt chẽ chất lượng đào tạo ngành sư phạm, luật và y dược

Quy định rõ việc tiền kiểm đối với chương trình đào tạo trình độ tiến sĩ

Ngày 13/8, tiếp tục chương trình Phiên họp thứ 48, dưới sự điều hành của Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Thanh, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã cho ý kiến về dự án Luật Giáo dục đại học (sửa đổi).

Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Kim Sơn cho biết, dự thảo Luật gồm 9 chương, 45 điều, giảm 27 điều so với Luật Giáo dục đại học hiện hành. Các quy định được cấu trúc lại theo hướng rõ ràng, mạch lạc, loại bỏ trùng lặp, bảo đảm tinh gọn và phù hợp với tính chất của một đạo luật khung.

Đáng quan tâm, dự thảo Luật quy định rõ việc tiền kiểm đối với chương trình đào tạo trình độ tiến sĩ, các ngành đào tạo giáo viên, sức khỏe, pháp luật. Theo đó, Bộ trưởng Bộ Giáo dục và đào tạo sẽ phê duyệt thực hiện chương trình đào tạo các ngành đào tạo giáo viên, lĩnh vực sức khỏe và pháp luật.

Đồng thời bổ sung quy định Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo sẽ quy định số lượng tuyển sinh cũng như ngưỡng đảm bảo chất lượng đầu vào các ngành đào tạo giáo viên, sức khỏe và luật. Đối với các ngành, lĩnh vực khác, cơ sở đào tạo tự chủ xây dựng, ban hành chương trình đào tạo, phát triển chương trình đào tạo chất lượng cao, bảo đảm đáp ứng chuẩn chương trình đào tạo. Chương trình đào tạo thuộc lĩnh vực quốc phòng, an ninh do Bộ Quốc phòng và Bộ Công an ban hành.

Toàn cảnh phiên họp. (Ảnh: QH)

Trình bày Báo cáo thẩm tra, Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa và Xã hội Nguyễn Đắc Vinh tán thành quy định về cơ cấu tổ chức, quyền, trách nhiệm của cơ sở giáo dục đại học, nhất là quy định về tự chủ đại học không phụ thuộc vào mức độ tự chủ tài chính; nhất trí việc không tổ chức hội đồng trường trong cơ sở giáo dục đại học công lập; tăng cường vai trò lãnh đạo của tổ chức Đảng nhằm thể chế hóa chủ trương mới của Trung ương Đảng.

Đa số ý kiến Thường trực Ủy ban tán thành việc quy định Hội đồng trường trong cơ sở giáo dục đại học tư thục, để phát huy tính tự chủ trong quản lý chuyên môn của cơ sở giáo dục đại học tư thục, hạn chế sự can thiệp quá sâu của các nhà đầu tư vào nội dung học thuật của cơ sở giáo dục, ảnh hưởng tới chất lượng đào tạo.

Tuy nhiên, có ý kiến băn khoăn về việc tiếp tục thành lập hội đồng trường trong trong cơ sở giáo dục đại học tư thục; đề nghị cần đánh giá kỹ tác động, bảo đảm sự bình đẳng giữa các loại hình trường. Thường trực Ủy ban đề nghị phân định rõ mối quan hệ giữa nhà đầu tư, hội đồng trường, ban giám hiệu của trường tư thục để đảm bảo sự phát triển bền vững của cơ sở giáo dục đại học tư thục.

Bên cạnh đó, Thường trực Ủy ban Văn hoá và Xã hội đề nghị cân nhắc quy định về đăng ký hoạt động giáo dục đại học và đề nghị thay đăng ký bằng cấp phép hoạt động nhằm tăng cường hiệu lực quản lý nhà nước trong bảo đảm và kiểm soát chất lượng; có cơ chế để rút phép từng phần đối với hoạt động đào tạo nếu vi phạm.

Để quản lý chặt chẽ chất lượng đào tạo đại học, Thường trực Ủy ban tán thành việc Bộ Giáo dục Đào tạo quản lý việc cấp phép chương trình đào tạo đối với ngành sư phạm, y dược và luật.

Về đào tạo trình độ tiến sĩ, Thường trực Ủy ban nhất trí cao cần thiết phải siết chặt quản lý chất lượng đào tạo đối với trình độ tiến sĩ; tán thành việc giao thẩm quyền cho Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo phê duyệt thực hiện chương trình đào tạo trình độ tiến sĩ. Đồng thời, đề nghị có chế tài xử lý nghiêm khắc trường hợp vi phạm liêm chính học thuật đối với người học, người hướng dẫn và phản biện trong đào tạo tiến sĩ.

Giáo dục đại học đi tiên phong trong đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao

Cho ý kiến tại phiên họp, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định bày tỏ thống nhất với quan điểm, mục tiêu khi sửa đổi Luật là giáo dục đại học đi tiên phong trong đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao gắn với đổi mới khoa học công nghệ, chuyển đổi số.

Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định. (Ảnh: QH)

Về tự chủ đại học, theo ông Định, không lấy tự chủ tài chính làm cơ sở, mà tự chủ đại học là quyền pháp định của các cơ sở giáo dục đại học, các cơ sở giáo dục đại học được Nhà nước thành lập hoặc cho phép thành lập, đủ điều kiện hoạt động thì đương nhiên có quyền tự chủ, dù dùng tiền của mình hay ngân sách Nhà nước. Đó có thể là tự chủ quản lý về chuyên môn, học thuật, chiến lược phát triển đào tạo…

Quan tâm đến đổi mới chất lượng kiểm định, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định nhất trí cao có 3 ngành phải kiểm định rất chặt, kỹ từ khi mở ngành đến chất lượng đào tạo, gồm ngành sư phạm, ngành luật và ngành chăm sóc sức khoẻ (y dược).

Phó Chủ tịch Quốc hội chia sẻ, khi ông học Luật, cả nước chỉ có 1 trường, nhưng đến cách đây 2-3 năm thì lên đến 103 cơ sở đào tạo luật, có những cơ sở 1 năm chỉ đào tạo vài chục sinh viên, giáo trình không có, giáo viên cơ hữu không có.

Còn về khối ngành chăm sóc sức khỏe, ông Định dẫn số liệu cập nhật cho biết hiện có tới 40 – 50 trường đào tạo. “Tôi không biết tốt xấu thế nào nhưng thấy nhiều cơ sở như vậy không biết có đủ thầy, đủ thợ không, có bệnh viện, phòng thí nghiệm để đào tạo bài bản không”, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định băn khoăn.

“Nên sắp xếp lại, đã đào tạo chuyên ngành là phải có giáo trình, có giáo viên cơ hữu, có cơ sở vật chất, và 1 năm phải đào tạo được số lượng sinh viên nhất định, quy mô ít quá khó đạt chất lượng”, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định nói.

Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định cũng đề nghị, cần quy định một số điều kiện thành lập trường đại học trong dự thảo Luật như: phải đủ điều kiện cơ sở vật chất, trang thiết bị, đồ dùng dạy học, phòng thí nghiệm, các cơ sở bảo đảm; có hệ thống giáo viên, giảng viên cơ hữu đạt tối thiểu 50% để giảng dạy các môn học, ngành học của trường; có hệ thống giáo án, giáo trình, học liệu bài bản…

Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính Phan Văn Mãi cũng tán thành định hướng đầu tư và quy định chặt chẽ hơn với 3 ngành đào tạo sư phạm, luật và chăm sóc sức khoẻ, nhấn mạnh phải tuyển chọn đặc biệt để tuyển được những người giỏi, người có tâm huyết để làm giáo viên và những người này phải được đào tạo kỹ, bài bản, có chế độ chính sách xứng đáng…