Loài ốc lạ chỉ ăn cây thuốc trên rừng, có mùi thơm như thuốc bắc, giá tới 400.000đ/kg vẫn ùn ùn người mua vì bổ dưỡng

Ốc núi Ninh Bình là một trong những đặc sản mới nổi của vùng đất cố đô, nhưng chỉ trong vài năm trở lại đây đã nhanh chóng chiếm được cảm tình của nhiều thực khách sành ăn. Tại địa phương, loại ốc này còn được gọi là ốc đá, sinh sống tự nhiên trong các dãy núi đá vôi đặc trưng của Ninh Bình. Hình dáng ốc phát triển theo chiều ngang nên thoạt nhìn khá giống ốc bươu, chứ không vươn cao theo chiều dọc như ốc nhồi. Kích thước trung bình của mỗi con ốc khoảng hai ngón tay, phần miệng loe rộng, vỏ thường có gam màu trắng sữa chứ không sẫm đen như nhiều loài ốc nước ngọt khác.

Dù chỉ thực sự được biết đến rộng rãi tại Ninh Bình trong khoảng 2 – 3 năm gần đây, ốc núi đã nhanh chóng “ghi điểm” với giới yêu ẩm thực nhờ hương vị rất riêng. Nhiều thực khách khi lần đầu thưởng thức đều tỏ ra bất ngờ vì bên cạnh độ giòn, dai, sần sật đặc trưng còn xuất hiện mùi thơm thoang thoảng như các vị thuốc. Cảm giác này khác hẳn với hương vị của các loại ốc quen thuộc khác trên thị trường. Sự kết hợp giữa độ tươi giòn của hải sản nước ngọt và mùi thảo dược nhẹ tạo nên dấu ấn khó trộn lẫn của ốc núi Ninh Bình.

Tải VPBank

Lý do tạo nên hương vị đặc biệt đó bắt nguồn từ chính môi trường sống và nguồn thức ăn của loài ốc này. Trong quá trình sinh trưởng, ốc núi chủ yếu trú ngụ trên các vách đá, triền núi và tự kiếm ăn bằng các loại lá cây rừng, đặc biệt là những loài cây thuốc mọc tự nhiên. Thực đơn giàu thảo dược khiến phần thịt ốc mang mùi thơm tương tự các loại thuốc bắc, nhất là khi được đun nóng. Vì vậy, khi luộc hoặc hấp ốc mà có mùi lá thuốc bốc lên, đó không phải do người chế biến thêm gia vị đặc biệt, mà chính là hương thơm tự nhiên từ cơ thể ốc. Cách sống “lành mạnh” này cũng giúp ốc núi khỏe, ít bệnh, hàm lượng dinh dưỡng trong thịt cao và tương đối an toàn cho người sử dụng.

Về mùa vụ, ốc núi Ninh Bình không xuất hiện quanh năm mà có tính thời điểm rất rõ rệt. Thời gian từ khoảng tháng 4 đến tháng 9 hằng năm, khi mùa mưa bắt đầu, được xem là mùa chính của ốc núi. Lúc này, ốc rời khỏi các hốc đá, hang sâu để bò ra ngoài kiếm lá cây làm thức ăn và bước vào giai đoạn sinh sản. Buổi sáng sớm là thời điểm ốc hoạt động nhiều nhất, thuận lợi cho việc thu bắt. Ngược lại, vào thời gian trái vụ, ốc thường vùi mình sâu trong các lớp đá, trong đất hoặc lẩn khuất ở những khe đá heo hút, rất khó phát hiện.

Quá trình khai thác ốc núi được người dân địa phương đánh giá là khá vất vả và tiềm ẩn nguy hiểm. Muốn có ốc ngon, người đi bắt phải dậy từ tờ mờ sáng, nhiều khi đội mưa, đội gió, leo lên các sườn núi đá dựng đứng, lần mò từng hốc đá để tìm. Địa hình hiểm trở khiến việc thu hoạch tốn nhiều công sức, thời gian, trong khi sản lượng thu về không quá lớn. Yếu tố này góp phần lý giải vì sao giá thành ốc núi Ninh Bình thường cao hơn nhiều loại ốc nước ngọt khác trên thị trường.

Về mức giá, tùy từng thời điểm trong mùa và kích cỡ ốc mà giá bán có sự dao động nhất định. Những con ốc to, béo, chắc thịt thường được bán với giá cao hơn. Mặt bằng chung, giá ốc núi Ninh Bình hiện ở khoảng từ 75.000 đến 110.000 đồng/kg. So với nhiều đặc sản núi rừng khác, mức giá này được xem là còn ở ngưỡng chấp nhận được đối với du khách. Đáng chú ý, nếu so sánh với ốc núi tại một số khu vực khác như vùng Núi Bà Đen, nơi giá có thể dao động từ 250.000 đến 400.000 đồng/kg, thì ốc núi Ninh Bình vẫn được đánh giá là “mềm” hơn.

Do sản lượng không nhiều và đặc điểm khai thác khó khăn, ốc núi Ninh Bình đôi khi trở nên khá khan hiếm. Nhu cầu thưởng thức lại ngày càng tăng do hương vị thơm ngon và được truyền tai là tốt cho sức khỏe. Đối với khách ở Hà Nội và các tỉnh lân cận phía Bắc, việc tìm mua ốc núi Ninh Bình tương đối thuận tiện nhờ khoảng cách không quá xa và nguồn cung từ các nhà hàng, quán ăn đặc sản. Ngược lại, người tiêu dùng ở khu vực phía Nam sẽ gặp nhiều khó khăn hơn nếu muốn tìm đúng nguồn ốc núi Ninh Bình chính gốc.

Một ưu điểm khác của ốc núi là khả năng sống và bảo quản sau khi thu bắt tương đối tốt. Nhờ cấu trúc “cơ bắp” và tập tính sống trên cạn, ốc khá dai sức. Trong điều kiện khô ráo, thoáng mát, tránh ánh nắng trực tiếp, ốc có thể sống thêm được vài ngày sau khi tách khỏi môi trường tự nhiên. Điều này giúp khâu vận chuyển, phân phối đến các nhà hàng, quán ăn hoặc đưa về các tỉnh lân cận thuận lợi hơn, hạn chế rủi ro hư hỏng.

Xét về dinh dưỡng, ốc núi Ninh Bình được đánh giá là loại thực phẩm vừa ngon miệng vừa giàu dưỡng chất. Thịt ốc có tính hàn, vị ngọt, chứa nhiều thành phần có lợi như chất đạm, vitamin nhóm B (đặc biệt là B2), vitamin A, chất béo, hydrat cacbon, sắt, canxi và một số khoáng chất thiết yếu khác. Đáng chú ý, ốc núi được xem là nguồn cung cấp chất đạm và canxi dồi dào, phù hợp cho nhiều đối tượng sử dụng, từ người trưởng thành đến người cao tuổi.

Một số số liệu dinh dưỡng cho thấy, nếu ăn khẩu phần ốc núi phù hợp, cơ thể có thể được bổ sung tới khoảng 68% lượng magie khuyến nghị hằng ngày đối với phụ nữ và khoảng 53% đối với nam giới trưởng thành. Magie đóng vai trò quan trọng trong quá trình chuyển hóa năng lượng, hỗ trợ hệ xương răng chắc khỏe, đồng thời tham gia điều hòa các dưỡng chất như canxi, kali, kẽm và vitamin D. Nhờ đó, việc bổ sung ốc núi trong khẩu phần ăn hợp lý có thể góp phần cải thiện sức khỏe tổng thể.

Mua Hàng với Shopee

Ngoài magie, trong thịt ốc núi còn ghi nhận hàm lượng selen khoảng 23,3 microgam. Đây là khoáng chất có vai trò hỗ trợ hoạt động của hệ nội tiết, tăng cường hệ miễn dịch, giúp ức chế tác động gây tổn hại ADN của các gốc tự do. Nhờ vậy, selen được xem là yếu tố góp phần giảm nguy cơ mắc một số bệnh mạn tính như ung thư, bệnh tim mạch, viêm khớp dạng thấp và một số dạng nhiễm trùng tái phát. Bên cạnh đó, ốc núi còn cung cấp lượng vitamin E đáng kể, có liên quan đến việc giảm nguy cơ đái tháo đường, thoái hóa điểm vàng do tuổi tác, cũng như một số bệnh lý tim mạch và rối loạn thần kinh như Alzheimer.

Một chi tiết thú vị liên quan đến thói quen sử dụng ốc là nhiều người thường có xu hướng loại bỏ phần đuôi vì cho rằng khu vực này không sạch hoặc chứa độc tố. Tuy nhiên, theo kinh nghiệm của người Thái, phần đuôi ốc lại được đánh giá là bộ phận “quý” nhất, như một “túi thuốc” thiên nhiên với tác dụng hỗ trợ chữa bệnh. Do đó, khi thưởng thức ốc núi, nhiều người có kinh nghiệm khuyến nghị nên ăn trọn vẹn cả con để cảm nhận đầy đủ độ giòn, vị ngọt và mùi thơm của các loại cây cỏ tích tụ trong cơ thể ốc.

Về mặt ẩm thực, ốc núi Ninh Bình được nhiều nhà hàng đưa vào thực đơn như một món đặc sản tiêu biểu của địa phương. Khu vực quanh Quần thể Danh thắng Tràng An là nơi du khách có thể dễ dàng tìm thấy các món chế biến từ ốc núi trong các quán ăn, nhà hàng phục vụ khách du lịch. Cách sơ chế ốc núi có phần đơn giản hơn so với nhiều loại ốc khác, do không cần ngâm lâu trong nước sạch để nhả bùn. Thông thường, người chế biến chỉ cần rửa sạch lớp vỏ bên ngoài rồi tiến hành nấu, phần ruột bên trong được giữ nguyên để bảo toàn hương vị.

Các món ăn từ ốc núi khá đa dạng. Phổ biến có thể kể đến ốc luộc, ốc hấp sả, ốc xào me, xào sả ớt hoặc nướng trên than. Trong đó, nhiều đầu bếp đánh giá món ốc núi hấp lá gừng là cách chế biến giúp giữ được trọn vẹn hương vị tự nhiên nhất. Khi chín, thịt ốc có độ dai, giòn, bùi và ngọt, ở một số con còn lẫn vị đắng nhẹ, được cho là do loại lá thuốc mà ốc đã ăn trước đó. Khi thưởng thức, người ăn được khuyên nên nhai kỹ để cảm nhận rõ các lớp hương vị và mùi thảo mộc lan tỏa.

Nhờ hội tụ các yếu tố độc đáo về nguồn gốc, hương vị và giá trị dinh dưỡng, ốc núi Ninh Bình đang ngày càng khẳng định vị thế là một trong những đặc sản tiêu biểu của vùng đất cố đô. Đối với du khách, đây không chỉ là một món ăn lạ miệng mà còn là cơ hội tìm hiểu thêm về hệ sinh thái núi đá vôi, đời sống người dân địa phương và văn hóa ẩm thực gắn liền với tự nhiên. Trong hành trình khám phá Ninh Bình, bên cạnh các điểm đến nổi tiếng như Tràng An, Tam Cốc – Bích Động hay Cố đô Hoa Lư, trải nghiệm thưởng thức ốc núi được xem là một gợi ý đáng để cân nhắc trong hành trình khám phá đặc sản vùng miền.

Loài ốc nghe tên giống một bộ phận nhạy cảm, lại là đặc sản ngon ngọt hiếm hơn cả bào ngư

Chính vì công đoạn khai thác kỳ công mà ốc vú nàng được xem là một trong những đặc sản hiếm nhất của biển Côn Đảo.

Bấm xem >>

Đặc sản 4 phương