Vậy rốt cuộc ngày mùng 1 tháng 11 âm lịch mang ý nghĩa gì và vì sao lại được cho là “đáng sợ”? Để lý giải quan niệm này, cần nhìn lại những cách lý giải trong dân gian xưa.
Tục ngữ truyền miệng từng nhắc đến câu “sợ ngày mùng 1 tháng 11 âm lịch”, bắt nguồn từ các phong tục và quan sát tự nhiên gắn với thời điểm này. Trước hết, theo lịch âm, mùng 1 là ngày sóc – thời điểm trăng non xuất hiện khi Mặt Trăng nằm giữa Trái Đất và Mặt Trời. Vào ngày này, trăng hầu như không nhìn thấy, đêm tối sâu hơn bình thường. Người xưa cho rằng đây là lúc âm – dương chuyển giao mạnh, trường khí biến động, nên đặc biệt coi trọng.
Bên cạnh đó, mùng 1 tháng 11 âm lịch còn rơi vào “ngày đóng” trong chu kỳ 12 ngày theo quan niệm chọn ngày truyền thống. Ngày đóng tượng trưng cho sự ngưng trệ, bế tắc, thích hợp cho tĩnh hơn động. Vì vậy, người xưa thường tránh tiến hành những việc trọng đại như cưới hỏi, khai trương hay động thổ vào ngày này, bởi lo ngại dễ gặp trở ngại.
Tuy nhiên, với các thế hệ lớn tuổi, đặc biệt là nông dân, nỗi “sợ” mùng 1 tháng 11 âm lịch lại gắn nhiều hơn với yếu tố thời tiết. Họ coi thời tiết của ngày này như dấu hiệu dự báo cho cả mùa đông sắp tới, ảnh hưởng trực tiếp đến sinh hoạt và sản xuất nông nghiệp. Trong quan niệm dân gian, mùng 1 tháng 11 âm lịch giống như “tấm gương” phản chiếu nhiệt độ, độ ẩm của mùa đông, nên thời tiết bất thường mới là điều khiến người ta lo lắng nhất.
Chẳng hạn, có câu nói quen thuộc: “Không sợ mùng 1 âm lịch nhiều mây, chỉ sợ mùng 1 nắng chang chang”. Theo kinh nghiệm của nhà nông, mùng 1 tháng 11 âm lịch diễn ra ngay trước giai đoạn rét sâu của mùa đông. Nếu hôm đó trời nắng to, thường báo hiệu mùa đông ấm hơn bình thường. Dân gian còn truyền lại rằng: “Mùng 1 tháng 11 âm lịch mà nắng đẹp thì qua đông chỉ cần vài lớp áo”, phản ánh niềm tin và sự quan sát lâu đời về mối liên hệ giữa thời tiết và chu kỳ mùa vụ.
Dù mùa đông ấm áp mang lại cảm giác dễ chịu, nhưng theo kinh nghiệm dân gian, điều này lại tiềm ẩn nhiều rủi ro. Nhiệt độ không đủ thấp khiến cây trồng kém “làm quen” với giá rét, làm suy giảm khả năng chịu lạnh. Bên cạnh đó, mùa đông ôn hòa còn có thể đẩy lùi các đợt rét chính, làm tăng nguy cơ rét đậm rét hại bất ngờ vào đầu xuân, gây tổn hại cho cây non mới gieo trồng. Không chỉ vậy, thời tiết ấm còn dễ dẫn đến khô hạn mùa đông và bùng phát sâu bệnh, ảnh hưởng tiêu cực đến sản xuất nông nghiệp.
Điện Thoại Di Động Honor X6c 6GB + 128GB/256GB - Pin 5300mAh NFC - Camer
Một nỗi lo khác được nhắc đến trong dân gian là “sợ mưa, không sợ tuyết”. Quan niệm cho rằng mưa xuất hiện vào đầu mùa đông thường báo hiệu thời tiết ấm, ít tuyết, kéo theo nguy cơ hạn hán kéo dài đến sau Tết Thanh Minh, gây bất lợi cho vụ gieo trồng xuân. Trái lại, nếu mùng 1 tháng 11 âm lịch có tuyết rơi, người nông dân lại yên tâm hơn. Tuyết được xem là dấu hiệu của mùa đông lạnh ổn định, cung cấp độ ẩm cần thiết cho đất và được coi là điềm báo cho một vụ mùa bội thu.
Vì vậy, ngày mùng 1 tháng 11 âm lịch bị xem là “ngày xấu” chủ yếu do tính thất thường của thời tiết vào thời điểm này, có thể ảnh hưởng đến nhiệt độ, mưa tuyết suốt mùa đông và gián tiếp tác động đến mùa màng năm sau.
Ngày nay, với sự phát triển của khoa học và dự báo khí tượng hiện đại, nhiều quan niệm dân gian bộc lộ rõ tính địa phương và giới hạn. Tuy vậy, những câu tục ngữ về mùng 1 tháng 11 âm lịch vẫn phản ánh sự quan sát tinh tế và thái độ tôn trọng tự nhiên của người xưa.
Nhìn rộng hơn, dù không còn cần “sợ hãi” như trước, việc lắng nghe và hiểu những kinh nghiệm truyền thống vẫn giúp con người có thêm góc nhìn để ứng phó tốt hơn với thời tiết và lên kế hoạch cho cuộc sống, sản xuất trong mùa đông. Đây cũng chính là giá trị bền bỉ và đáng trân trọng của văn hóa dân gian.
Mua Hàng với Shopee
Nguồn Trang : https://phunutoday.vn/vi-sao-dan-gian-so-ngay-mung-1-thang-11-am-lich-ngay-mai-den-roi-co-gi-dang-lo-d479907.html
Bài viết gợi ý
- Cách rời nhóm Zalo trong im lặng mà không ai biết
Trước đây, mỗi khi rời khỏi những nhóm chat trên Zalo, ứng dụng này sẽ cập nhật cho toàn bộ thành viên trong nhóm chat để thông báo r...
- Sóng trong bão
- Nếu người lao động tự ý nghỉ ngang thì có được nhận trợ cấp thôi việc không?
- Hướng dẫn cách đổi ảnh đại diện bình luận ẩn danh trên Facebook siêu thú vị mà bạn nên thử
- Top những ngành nghề dễ xin việc trong 10 năm tới là gì?
- Hẹp ống sống: Biến chứng cột sống âm thầm qua những câu chuyện người bệnh
- 3 loại thực vật nên ăn hằng ngày để bảo vệ tim mạch
- Trên tay nhanh Motorola G35 5G: Giá hấp dẫn, màn hình Full HD+ và chip 5G mới UNISOC T760 Duy Linh 17 phút trước