Tình trạng ô nhiễm không khí tại Hà Nội thời gian gần đây có xu hướng nghiêm trọng hơn, nhiều thời điểm chỉ số không khí (AQI) vượt ngưỡng xấu. Báo cáo của Bộ Nông nghiệp và Môi trường cho thấy mức độ ô nhiễm không chỉ mang tính mùa vụ mà đang tăng dần, gây ảnh hưởng rõ rệt đến sức khỏe cộng đồng và đời sống kinh tế – xã hội.

Theo Tổ chức Y tế Thế giới, việc tiếp xúc kéo dài với các chất ô nhiễm làm tăng nguy cơ mắc các bệnh hô hấp cấp, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính, hen suyễn, tim mạch, đột quỵ, đồng thời ảnh hưởng đến da, mắt, hệ thần kinh và tâm thần. Nhóm trẻ em, phụ nữ mang thai, người cao tuổi, người có bệnh nền hô hấp và tim mạch là những đối tượng chịu tác động nặng nề nhất.

Trước thực trạng này, Cục Phòng bệnh (Bộ Y tế) đưa ra loạt khuyến cáo giúp người dân chủ động bảo vệ sức khỏe. Người dân được khuyên thường xuyên cập nhật chất lượng không khí qua các kênh chính thức để điều chỉnh hoạt động phù hợp.

Khi ra ngoài, nên đeo khẩu trang đạt chuẩn, hạn chế đi lại ở khu vực đông phương tiện, công trình đang thi công hay nơi đốt nhiên liệu than, củi. Không gian sống cần giữ thông thoáng, sử dụng máy lọc không khí nếu có điều kiện và giảm dùng các loại bếp gây khói như than tổ ong.

Người hút thuốc lá, thuốc lào được khuyến cáo bỏ hoặc hạn chế vì khói thuốc làm tăng mức độ ô nhiễm trong nhà. Với những người nhạy cảm, cần thận trọng hơn khi tiếp xúc môi trường nhiều bụi, chủ động vệ sinh mũi, họng, mắt bằng nước muối sinh lý và đi khám khi xuất hiện triệu chứng ho, khó thở, đau ngực.

Các biện pháp bảo vệ cũng được điều chỉnh theo từng ngưỡng AQI. Ở mức trung bình 51-100, người khỏe mạnh vẫn có thể sinh hoạt ngoài trời, trong khi nhóm nhạy cảm nên giảm thời gian tiếp xúc. Khi AQI lên 101–150 (mức kém), toàn bộ người dân được khuyến cáo hạn chế hoạt động mạnh ngoài trời, học sinh chỉ nên vận động nhẹ.

Tại ngưỡng 151–200 (mức xấu), các hoạt động ngoài trời cần giảm tối đa, ưu tiên làm việc trong nhà hoặc chọn thời điểm ít ô nhiễm. Người dân nên chuyển sang sử dụng phương tiện công cộng để giảm tiếp xúc bụi mịn . Khi AQI tăng lên 201–300 (rất xấu), Bộ Y tế khuyến nghị hạn chế ra ngoài, đóng cửa nhà, sử dụng khẩu trang lọc bụi mịn đạt chuẩn.

Nguy cấp nhất là khi AQI từ 301 đến 500. Lúc này, mọi hoạt động ngoài trời nên dừng lại. Trẻ em có thể được xem xét nghỉ học nếu chất lượng không khí ở mức nguy hại kéo dài ba ngày liên tiếp. Các trường hợp buộc phải đến trường cần điều chỉnh thời gian học và tránh hoàn toàn các hoạt động ngoài trời.