Sáng 28/11, tiếp tục chương trình Kỳ họp thứ 10, Quốc hội tiến hành thảo luận ở hội trường về Dự án Luật Quy hoạch (sửa đổi) và việc điều chỉnh Quy hoạch tổng thể quốc gia thời kỳ 2021 – 2030, tầm nhìn đến năm 2050.

Bảo đảm trách nhiệm giải trình

Thảo luận về sửa đổi Luật Quy hoạch, đại biểu Nguyễn Tâm Hùng (Đoàn ĐBQH Thành phố Hồ Chí Minh) tán thành cao với sự cần thiết ban hành Luật Quy hoạch, bởi việc xây dựng một đạo luật thống nhất nhằm điều phối không gian phát triển: Quốc gia – vùng, tỉnh sẽ góp phần tháo gỡ triệt để các mâu thuẫn, chồng chéo, phân mảnh trong hệ thống quy hoạch hiện nay; đồng thời tạo nền tảng pháp lý cho phân bổ nguồn lực hiệu quả, khai thác tiềm năng và bảo đảm phát triển bền vững.

Về nguyên tắc cơ bản trong hoạt động quy hoạch, ông Hùng đề nghị bổ sung rõ nguyên tắc “bảo đảm trách nhiệm giải trình công khai trong lập, thẩm định và điều chỉnh quy hoạch”. “Bởi thực tiễn cho thấy, nguyên nhân của nhiều sai lệch không xuất phát từ thiếu pháp luật mà do thiếu cơ chế giải trình minh bạch và giám sát trách nhiệm cá nhân. Việc luật hóa nguyên tắc này sẽ nâng tính liêm chính, hạn chế tiêu cực và củng cố niềm tin của người dân và doanh nghiệp”, đại biểu Nguyễn Tâm Hùng cho biết.

Về hệ thống quy hoạch, đại biểu Nguyễn Tâm Hùng đồng tình với chủ trương của dự thảo khi xác định quy hoạch là nền tảng định hướng đầu tư, bảo đảm phân bổ nguồn lực hiệu quả và hài hòa lợi ích quốc gia, địa phương, nhà đầu tư.

Đại biểu Nguyễn Tâm Hùng (Đoàn ĐBQH Thành phố Hồ Chí Minh). Ảnh: Quốc hội

Tuy nhiên, thực tiễn thời gian qua cho thấy việc tổ chức và triển khai quy hoạch ở một số ngành, lĩnh vực và một số địa phương vẫn còn tình trạng quản lý phân mảnh, thiếu sự liên thông và phối hợp thống nhất, dẫn đến chậm tiến độ phê duyệt dự án, gia tăng chi phí cho nhà đầu tư và làm giảm hiệu quả sử dụng nguồn lực xã hội.

Do đó, ông đề nghị cân nhắc bổ sung cơ chế bắt buộc cập nhật, chia sẻ, đồng bộ dữ liệu quy hoạch giữa các Bộ, ngành và chính quyền địa phương trên hệ thống số hóa thống nhất. Đồng thời quy định rõ trách nhiệm giải trình khi tiến độ quy hoạch chậm hoặc không khớp nối giữa các ngành, nhằm khắc phục tình trạng phân tán nguồn lực, vừa bảo đảm môi trường đầu tư ổn định, thông thoáng và có thể dự báo.

Đề cập đến xử lý trường hợp có mâu thuẫn giữa các quy hoạch, ông Hùng cho rằng, mặc dù dự thảo đã xác định thứ bậc ưu tiên nhưng cơ chế điều chỉnh vẫn thiên về giải thích hành chính. Vì vậy, ông đề nghị nghiên cứu bổ sung cơ chế điều phối và kết luận cuối cùng khi phát sinh xung đột quy hoạch giữa các cấp, các ngành; xác định thời hạn xử lý rõ ràng, trách nhiệm giải trình cụ thể.

Về trình tự lập, thẩm định, phê duyệt quy hoạch, để rút ngắn thời gian phê duyệt mà vẫn bảo đảm chất lượng, theo đại biểu, cần cân nhắc luật hóa thêm cơ chế “nộp hồ sơ điện tử đồng bộ” kèm thời hạn bắt buộc phản hồi của từng cơ quan.

Mall) Loa Kiểm Âm Bluetooth EDIFIER MR3/MR5 I Công Suất 36W | Bluetooth 5.4 |

Quốc hội họp phiên toàn thể tại hội trường. Ảnh: Quốc hội

Bên cạnh đó, đại biểu đoàn Thành phố Hồ Chí Minh cũng đề nghị cân nhắc bổ sung yêu cầu công bố đồ án quy hoạch trên nền tảng số 3D và quy định cơ chế tiếp nhận phản ánh trực tiếp của doanh nghiệp, cộng đồng dân cư, hiệp hội ngành nghề, bên cạnh việc chỉ tham vấn cơ quan nhà nước.

Luật Quy hoạch phải là luật khung

Cùng góp ý vào dự án Luật Quy hoạch (sửa đổi), đại biểu Lê Thanh Hoàn (Đoàn ĐBQH tỉnh Thanh Hoá) nhìn nhận, quá trình xây dựng Luật lần này đã thể hiện sự thay đổi lớn về tư duy quản lý quy hoạch. Nhưng cùng với việc sửa đổi toàn diện Luật Quy hoạch cũng dẫn đến phải sửa đổi, bổ nhiều văn bản quy phạm pháp luật có liên quan để đảm bảo tính thống nhất.

Để bảo đảm sự thống nhất của hệ thống pháp luật, ông Hoàn đề Luật Quy hoạch phải là luật khung, là đạo luật gốc về nguyên tắc chung của hoạt động quy hoạch. Do đó, các quy định có liên quan đến quy hoạch tại pháp luật chuyên ngành phải đảm bảo đồng bộ, thống nhất với Luật Quy hoạch.

Đồng thời, các quy định về nội dung quy hoạch, trình tự, thủ tục lập, thẩm định, phê duyệt, cung cấp, công bố thông tin, điều chỉnh, giám sát và kiểm tra quy hoạch cấp quốc gia, quy hoạch vùng và quy hoạch tỉnh chỉ nên quy định tại Luật Quy hoạch và văn bản quy định chi tiết Luật Quy hoạch, tránh quy định ở nhiều Luật, nhiều văn bản hướng dẫn khác nhau.

Đại biểu Lê Thanh Hoàn (Đoàn ĐBQH tỉnh Thanh Hoá). (Ảnh: Quốc hội)

Về đánh giá sự phù hợp của dự án, theo đại biểu Lê Thanh Hoàn, quy định nguyên tắc “Dự án của ngành, lĩnh vực nào thì căn cứ vào quy hoạch liên quan đến ngành, lĩnh vực đó để đánh giá sự phù hợp của dự án” chưa thực sự hợp lý, bởi lẽ không phải ngành, lĩnh vực nào cũng có quy hoạch hoặc sẽ có quá nhiều quy hoạch có liên quan.

Do vậy, đề xuất chỉnh lý: “Việc chấp thuận hoặc phê duyệt chủ trương đầu tư của dự án căn cứ vào một trong các quy hoạch thuộc hệ thống quy hoạch để đánh giá sự phù hợp của dự án” thực sự sẽ là điểm đột phá.

Mua Hàng với Shopee

Nhưng cần khái quát theo hướng, khi chấp thuận chủ trương đầu tư đối với dự án đầu tư chỉ cần căn cứ vào quy hoạch định hướng (như quy hoạch tổng thể quốc gia, quy hoạch vùng, quy hoạch tỉnh). Khi phê duyệt chủ trương đầu tư chỉ căn cứ vào 1 loại quy hoạch trực tiếp nhất đóng vai trò là một công cụ quản lý hành chính thể (như Quy hoạch chi tiết ngành hay Quy hoạch đô thị và nông thôn).

Đồng thời, làm rõ hơn cơ chế xử lý mâu thuẫn khi dự án đã được triển khai nhưng sau đó phát hiện mâu thuẫn, tránh trường hợp nhà đầu tư phải chịu thiệt hại mà không do lỗi của mình.

Đề cập đến việc Chính phủ đã rà soát, tinh gọn theo hướng chỉ còn một Danh mục quy hoạch ngành và quy hoạch chi tiết ngành, giảm 37% số lượng quy hoạch của các ngành, ông Hoàn đánh giá, đây là một nội dung rất quan trọng và được các đại biểu Quốc hội đánh giá cao.

Tuy nhiên, một số loại quy hoạch ngành, quy hoạch chi tiết ngành tại Phụ lục kèm theo chưa thể hiện rõ tính chất định hướng sắp xếp, phân bố không gian, có quy hoạch vẫn có sự trùng lặp về nội dung với các quy hoạch khác…

Do đó, đại biểu đoàn Thanh Hoá đề nghị Chính phủ chỉ đạo các Bộ, ngành có liên quan tiếp tục rà soát, thu gọn Danh mục quy hoạch của các ngành theo đúng tiêu chí đã nêu tại Tờ trình Dự án Luật. Cụ thể, khắc phục chồng lấn về nội dung giữa các quy hoạch; hợp nhất các quy hoạch có nội dung liên quan chặt chẽ hoặc chồng lấn với nhau; bãi bỏ các quy hoạch không cần thiết, không phù hợp với nền kinh tế; không phù hợp với khái niệm “quy hoạch”…